Co roku 11 lutego poświęcony jest zwiększaniu świadomości na temat Europejskiego Numeru Alarmowego 112. Państwa członkowskie EENA (Europejskiego Stowarzyszenia Numeru Alarmowego) organizują wtedy wydarzenia promujące numer 112.

W Polsce Centra Powiadamiania Ratunkowego (CPR)odbierają połączenia kierowane na numery alarmowe 112, 997 (dawniej numer policji) oraz 998 (dawniej numer straży pożarnej). W 2024 roku, według danych MSWiA, CPR odnotowały ponad 20,053 mln połączeń przychodzących. Jest to o ponad 2 mln mniej zgłoszeń niż rok wcześniej.

Dla porównania - w 2023 r. było to ponad 22,3 mln połączeń, w 2022 r. - 21,3 mln, w 2021 r. - 21,1 mln, a w 2020 r. - 21,4 mln.

Najwięcej połączeń przychodzących zarejestrowano w CPR w Katowicach (ponad 2,1 mln zgłoszeń), w Radomiu (niemal 1,9 mln zgłoszeń) oraz we Wrocławiu (niemal 1,8 mln zgłoszeń).

Podziel się cytatem

"Prawie 37 proc. wszystkich połączeń zostało zakwalifikowanych jako niezasadne, które nie wymagały interwencji służb. Z kolei ponad 25 proc. zgłoszeń przychodzących zostało anulowanych, co oznacza, że dzwoniący rozłączył się przed nawiązaniem połączenia" - przekazało MSWiA.

W 2023 r. było to natomiast 39,5 proc. połączeń niezasadnych i 26,83 proc. połączeń anulowanych. W 2022 r. kolejno 35,44 proc. i 27,44 proc. anulowanych, a w 2021 r. - 35,97 proc. oraz 26,88 proc.

Jan Kot, wiceprzewodniczący Organizacji Międzyzakładowej nr 14-017 Operatorów Numerów Alarmowych OPZZ "Konfederacja Pracy" ocenił w rozmowie z PAP, że świadomość społeczeństwa dotycząca numeru 112 z roku na rok się trochę poprawia.

"Coraz więcej mówi się o numerze 112 w mediach, operatorzy chodzą do szkół i dają prelekcje na temat działania tego numeru, w ośrodkach organizowane są dni otwarte. Widać owoce tego uświadamiania ludzi, w tym dzieci. Swoją drogą warto wspomnieć, że dzieci to bardzo dobrzy zgłaszający. Co do zasady są bardzo zaangażowane, a jeżeli czegoś nie wiedzą, to po prostu mówią o tym wprost, odpowiadają na pytania bardzo jednoznacznie" – zauważył.

Według danych MSWiA wśród kategorii zdarzeń alarmowych na pierwszym miejscu znalazły się zdarzenia dotyczące komunikacji drogowej (ponad 760 tys.), zakłócenia porządku publicznego (ponad 574 tys.), złe samopoczucie (ponad 544 tys.) oraz interwencje domowe (ponad 441 tys.).

Najwięcej połączeń zostało zarejestrowanych w lipcu (niemal 2 mln), w sierpniu (ponad 1,9 mln) oraz w czerwcu (niemal 1,8 mln). Również w poprzednich latach najwięcej połączeń było rejestrowanych w letnich miesiącach - czerwcu, lipcu i sierpniu. Najwięcej zgłoszeń jest rejestrowanych pomiędzy godziną 10 a 21.

Na jednego operatora przypadało w ubiegłym roku średnio 1146 połączeń miesięcznie (wobec 1,3 tys. w 2023 r.). Średni czas oczekiwania dzwoniącego na odbiór połączenia wynosił 9,47 sekundy. Oznacza to, że operator odbiera połączenia w 3-4 sekundy od momentu wpłynięcia połączenia na stanowisko operatorskie (około 6 sekund trwa zapowiedź, która jest obligatoryjna). Operator na zmianie dziennej odbierał średnio 126 połączeń, natomiast na zmianie nocnej było to 81 połączeń.

Niemal 45 proc. wszystkich zgłoszeń przekazano do policji, a ponad 40 proc. do Państwowego Ratownictwa Medycznego. Do służb pomocniczych skierowano ponad 8 proc., a do Państwowej Straży Pożarnej ponad 6,5 proc.

Rzeczniczka prasowa wojewody mazowieckiego Joanna Bachanek, pytana o statystyki na Mazowszu, wyjaśniła, że wyraźnie spadła liczba połączeń niezasadnych i anulowanych. "To dobra wiadomość. Możemy z tego wnioskować, że wzrasta świadomość w społeczeństwie do czego służy numer alarmowy 112, kiedy i w jakich sprawach należy z niego korzystać" - oceniła.

Funkcjonujący w Polsce system powiadamiania ratunkowego tworzy 17 centrów powiadamiania ratunkowego – po jednym w każdym mieście wojewódzkim oraz w Radomiu. Zatrudnieni w nich operatorzy numerów alarmowych obsługują wpływające zgłoszenia, a następnie przesyłają, drogą elektroniczną, wszystkie zebrane informacje do dyżurnych lub dyspozytorów służb ratowniczych.

Co ważne, numer alarmowy 112 jest dostępny na terenie całej Unii Europejskiej zarówno z telefonów stacjonarnych, jak i komórkowych. Można też go wybrać w telefonie nieposiadającym karty SIM.

Podziel się cytatem

Operatorzy numerów alarmowych w Centrach Powiadamiania Ratunkowego obsługują zgłoszenia dotyczące m.in. zagrożenia życia, zdrowia i bezpieczeństwa, przestępstw lub zakłócania porządku publicznego, kiedy niezbędne jest natychmiastowe działanie policji, straży pożarnej i ratowników medycznych.

Jan Kot pytany o wyzwania, z jakimi mierzą się operatorzy, wskazał na aspekty psychiczne jak odporność na stres. "Operator na co dzień styka się z dramatami ludzkimi, wypadkami, próbami samobójczymi. To są rzeczy obciążające psychicznie Przekłada się to na fakt, że operatorzy w centrach mają dostęp do opieki psychologów. W każdym ośrodku zatrudniony jest co najmniej jeden" - zaznaczył.

Drugą istotną kwestią jest podzielność uwagi. Podczas rozmowy trzeba słuchać tego, co mówi zgłaszający, jednocześnie notować oraz zadawać pytania. To, szczególnie na początku pracy, może być obciążające.

Służby wielokrotnie apelowały i apelują, by na numer alarmowy dzwonić tylko w nagłych sytuacjach, wymagających interwencji służb ratowniczych np. przy wypadkach drogowych, silnych krwawieniach i uszkodzeniach ciała, pożarach, kradzieżach, włamaniach, rozbojach i innych przypadkach użycia przemocy.

Nie należy dzwonić, gdy sytuacja nie wymaga interwencji służb ratunkowych, nie jest niebezpieczna i nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia, środowiska, mienia lub w innych sytuacjach, gdy na przykład chce się zasięgnąć informacji na temat pogody, rozkładu jazdy komunikacji miejskiej, kolejowej lub lotniczej, poinformować o utrudnieniach w ruchu drogowym, sprawdzić, czy numer 112 naprawdę działa, uzyskać poradę prawną lub medyczną.

Podziel się cytatem

Na stronie informacyjnej o numerze alarmowym 112 podkreślono, że szybkość przyjęcia zgłoszenia zależy od bardzo wielu czynników - w tym od sposobu zgłaszania konkretnych zagrożeń. W związku z tym ważne jest, aby w pełni współpracować z operatorem numerów alarmowych w CPR i udzielać tylko istotnych dla niego informacji.