Zostawić wszystko dla Boga

JOLANTA KOBOJEK: – Ojcze, jak to się dzieje, że osoby konsekrowane są i zawsze będą potrzebne światu?

Reklama

O. DR ŁUKASZ BUZUN OSPPE: – Nasza wiara obejmuje sfery duchową i fizyczną. Sakrament daje nam łaskę, ale jednocześnie jest prostym znakiem na zewnątrz. Człowiek potrzebuje symboli, znaków, ale też potrzebuje czegoś, co by go łączyło ze sferą transcendentalną, nadprzyrodzoną, co by go karmiło pokarmem duchowym, co by napełniało go łaską uświęcającą. Taki jest właśnie sakrament, który jednoczy nas z Bogiem. Ale też osoba konsekrowana jest znakiem łączności z Bogiem. I powinna nim być jasno i wyraźnie, przekonywać, że Bóg jest, że świętość jest możliwa, że człowiek żyje nie tylko dla ciała, które podlega śmierci, ale że żyje dla ducha, który jest nieśmiertelny. I to jest podstawowy przekaz osoby konsekrowanej w każdym społeczeństwie. W społeczeństwie ateistycznym osoba konsekrowana powinna być takim znakiem niepokojącym. Pamiętam, jak kiedyś na katechezie młode osoby zastanawiały się nad sensem istnienia zgromadzeń zakonnych sióstr, które są odizolowane od świata – nie prowadzą ani przedszkola, ani szkoły, nie udzielają się na zewnątrz, tylko siedzą gdzieś tam zamknięte w klasztorze. I dobrze, że człowiek stawia pytania, próbuje zrozumieć. Bo życia się nie da ogarnąć rozumem, a człowieka całkowicie zracjonalizować. Żeby zrozumieć człowieka, trzeba czegoś więcej. I osoba konsekrowana jest właśnie znakiem tego czegoś więcej. Znakiem obecności Chrystusa w tym świecie.

– Czym wytłumaczyć to, że część młodych osób, przed którymi życie stoi otworem, decyduje się na takie życie? Jak to było w przypadku Ojca?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Ja coraz bardziej zdaję sobie sprawę z tego, że gdyby nie łaska Boża, to nigdy by mi to nie przyszło do głowy. Bo to jest inspiracja pochodząca od Boga, nie od człowieka. To Bóg daje powołanie, a człowiek na nie odpowiada. Oczywiście, liczy się tutaj cała gama różnego rodzaju spraw, a przede wszystkim osób – formatorów, których spotykamy na drodze naszego życia: rodziców, kapłanów, osób świeckich. Tych elementów jest sporo, ale najistotniejszym i zasadniczym jest właśnie łaska Boża, która inspiruje młodego człowieka do tego, żeby poszedł w tę konkretną stronę. Bóg rzuca w jego człowieczeństwo swoje ziarno i pragnie, aby to ziarno trafiło na dobrą glebę, zakorzeniło się i wydało jak najpiękniejsze owoce, jak to wyraźnie mówi Pan Jezus w Ewangelii.

– Co pomaga młodemu człowiekowi w zostawieniu wszystkiego i pójściu w nieznane – dla Pana Boga? Nikt przecież nie wie, jak to życie będzie wyglądało.

Reklama

– Takich zasadniczych zwrotów nie ma w życiu wiele. Dla mnie momentem zwrotnym było wstąpienie do zakonu. Ale przecież cały czas trwamy w tym dookreślaniu się, w tym ciągłym chodzeniu za Panem Jezusem, pytaniu Go i wybieraniu – bo takie jest życie kapłańskie i zakonne, że my ciągle chcemy się dookreślać, ciągle chcemy być przy Panu bardziej. Mnie osobiście bardzo pomaga tu rachunek sumienia, pojęty szerzej niż ten, który należy do naszych obowiązków zakonnych: w naszym zakonie są takie dwa momenty, kiedy pojawia się ogólny i szczegółowy rachunek sumienia – w południe i na zakończenie dnia. Chodzi o taki rachunek sumienia, który jest zwracaniem się ku Panu w różnych sprawach, w różnych sytuacjach. Często „nie w czasie”, kiedy widzimy, że jakąś sytuację źle rozegraliśmy, kiedy czegoś żałujemy i chcielibyśmy to naprawić, zrekonstruować, i prosimy Pana, żeby dał nam taką szansę – czy to w relacji do drugiej osoby, czy w sytuacji, której nie możemy jeszcze naprawić. To musi w nas dojrzeć, w tym drugim człowieku również. Więc podsumowując – chyba właśnie rachunek sumienia jest takim najważniejszym czynnikiem pomagającym zostawić wszystko i iść za Jezusem...

– Cofnijmy się do czasu, kiedy miał Ojciec 17, 18, 19, 20 lat. Czy wyobrażał sobie Ojciec swoje życie zakonne i kapłańskie właśnie takim, jakie ono jest w tej chwili?

– Kiedy miałem 18 lat, nie przypominam sobie, żebym kiedykolwiek myślał, iż będę zakonnikiem, kapłanem. Owszem, kiedyś miałem taką myśl podczas katechezy, jak byłem jeszcze bardzo młody, chyba w szóstej klasie – zastanawiałem się, co ten ksiądz myśli, skoro jest księdzem, i czy ja potrafiłbym być właśnie w takiej samej roli jak on.

– No i później ta myśl się urzeczywistniła...

– Tak realizuje się teraz moja droga życiowa.

– Czy jest Ojciec człowiekiem szczęśliwym?

– (śmiech) Muszę powiedzieć, że to pytanie było najbardziej denerwującym pytaniem, które zadawałem, kiedy jeszcze pracowałem w szkole, a zadawałem je prawie co drugi dzień: Czy jesteście szczęśliwi? Uczniowie zazwyczaj się denerwowali (śmiech). Tak, jestem szczęśliwy, ale nie całkiem. Bo trudno być szczęśliwym i całkowicie spełnionym. Dlatego czasami mnie trochę irytuje, kiedy ktoś mówi, że jest bardzo szczęśliwy. Jest przecież tyle spraw, chociażby to, że widzę, iż ktoś jest nieszczęśliwy, cierpi, a ja nie mogę mu pomóc; albo widzę, że nie pomogłem, a mogłem pomóc tak czy inaczej. Więc jednak nie jest to dla mnie powód do szczęścia. Wiem na pewno, że jestem na właściwej drodze i idę we właściwym kierunku, i to jest taki zasadniczy i najważniejszy motyw mojego życia. Ale są także różne motywy, trudne do przyjęcia, które napawają smutkiem. Przez cały okres posługiwania w zakonie starszym i schorowanym ojcom i braciom, mogłem zauważyć, że gdy któryś z nich cierpi, gdy jest mu ciężko – wtedy trudno być szczęśliwym.

WIESŁAWA LEWANDOWSKA: – Jest Pan, Panie Prezesie, jednym z nielicznych już, niestety, przedstawicieli pokolenia Armii Krajowej... EDMUND MUSZYŃSKI: – Jednym z ostatnich i coraz bardziej bezsilnych, nie tylko z powodu stanu zdrowia. Bardzo martwi mnie stan naszego AK-owskiego środowiska. Choć jest w nim wciąż jeszcze wielu ludzi prawdziwych, doskonale czujących przesłanie Armii Krajowej, to jestem bardzo zniesmaczony postawą tych, którzy od kilku już lat decydują o naszym Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Tak naprawdę trudno mi powiedzieć, kim są ci ludzie, bo na pewno nie rozumieją słów: „Bóg, Honor i Ojczyzna”. – Kim zatem są dzisiejsi członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK? MIROSŁAW WIDLICKI: – W ostatnich latach rzeczywiście coraz trudniej to określić. I takie pytania zadają nam członkowie terenowych kół AK. Sprawa była oczywista w latach 90. ubiegłego wieku, gdy żyło jeszcze wielu dowódców AK, gdy wszyscy dobrze się znali i na ogół znali swoją przeszłość. Po 2000 r. szeregi poszerzały się o wolontariuszy – takich jak ja – niekombatantów, ale przybywało też członków kombatantów, których nie miał kto weryfikować i którzy następnie trafiali do władz różnych szczebli, również do Zarządu Głównego. – Czy częste są dziś życiorysy AK-owskie niedostatecznie uwierzytelnione? M. W.: – To przykre, ale krążą takie opinie, a te przypadki, nawet jeśli nie są zbyt częste, to i tak podważają wiarygodność całego związku. Poza tym w ostatnich latach, w czasach docierającej do nas liberalizacji, można zaobserwować odchodzenie związku od swoich ideałów. Gdy pan prezes Muszyński napisał piękną „Preambułę” do naszego statutu (aby przeciwstawić się tej liberalizacji), wywołało to protesty, Zarząd Główny przegłosował odrzucenie „Preambuły”. – Dlaczego? M. W.: – Dlatego, że była zbyt „bogoojczyźniana”, a teraz to nie na czasie. Dwadzieścia lat temu taka reakcja byłaby nie do pomyślenia. Bardzo więc stępiła się ta szczególna czujność, nawet w ludziach powołujących się na etos AK, a niedługo już nie będzie tych, którzy dziś starają się tę czujność budzić... – Światowy Związek Żołnierzy AK stara się jednak przekazać swą wartę następnemu pokoleniu, poprzez tzw. członków nadzwyczajnych... M.W.: – Ludzie młodsi, niekombatanci, jeśli deklarują przywiązanie do wartości i etosu Armii Krajowej i chcą czynnie i całkowicie bezinteresownie pracować w związku, by zaszczepić ten etos szczególnie w młodym pokoleniu, otrzymują status członka nadzwyczajnego – bez praw wyborczych. Po roku działalności i pozytywnej opinii prezes okręgu ma prawo nadać im status członka zwyczajnego – z prawami wyborczymi, lecz oczywiście bez uprawnień kombatanckich. Taki właśnie status ja posiadam. Mimo że jestem z młodszego pokolenia, to podobnie jak pan prezes Muszyński ubolewam nad odchodzeniem (mam nadzieję, że to wyjątki) od Boga, ale i z honorem jest różnie. E. M.: – Niedawno byłem bardzo zdumiony tym, że kilka osób przyjęło medale zasługi od... prezydenta Niemiec. Choć tego nie nagłaśniano. M. W.: – Prezydent Niemiec wręczył te odznaczenia powstańcom warszawskim, odpowiednio dobranym członkom naszego związku. Naszym zdaniem, przyjmowanie ich było co najmniej dwuznaczne moralnie i mogło budzić niesmak. E. M.: – Ja z zasady odmawiałem przyjmowania odznaczeń. Przyjąłem tylko Krzyż Armii Krajowej i Krzyż Partyzancki. – Kiedy, Panów zdaniem, zaczęły się te „budzące niesmak” zmiany? E. M.: – Moim zdaniem, widać je wyraźnie od czasu, gdy w Polsce zaczęli rządzić liberałowie, czyli Platforma Obywatelska. Wcześniej nikt w naszym środowisku nie ośmielał się kwestionować wartości, z których wyrasta etos AK. Nagle okazało się, że wszystko można wyśmiać, nawet splugawić, a w najlepszym razie przemilczeć. M. W.: – Dwa lata temu pewna szkoła przyjęła imię jednego z naszych bohaterów lotników i... na jej sztandarze zabrakło słowa „Bóg”, jest tylko „Honor i Ojczyzna”. Komuś przyszło do głowy, żeby tak ocenzurować sztandar. – Pytaliście, dlaczego tak się stało? E. M.: – Nie miał kto zadać tego pytania, bo na uroczystość nawet nas nie zaproszono. Może dlatego, że byśmy tam tylko przeszkadzali jako strażnicy „przestarzałych wartości”. M. W.: – Po prostu atmosfera poprawności politycznej trafiła pod strzechy. Decyzję w tej konkretnie sprawie najprawdopodobniej podjęli sami nauczyciele tej szkoły, może rodzice, a w najmniejszym stopniu młodzież. – Kłopoty z wypełnianiem misji ŚZŻAK nie polegają więc dziś tylko na tym, że odchodzą już ci, którzy swym życiem zaświadczali, czym jest hasło: „Bóg, Honor i Ojczyzna”... M. W.: – Faktem jest, że jeszcze kilkanaście lat temu, kiedy wśród nas była większa liczba dowódców o niekwestionowanym autorytecie, łatwiej było wypełniać tę patriotyczną misję w obronie najważniejszych polskich wartości. E. M.: – Istotnie, od kilkunastu lat nie tylko na tym polegają nasze kłopoty. Wystarczy tu przypomnieć perturbacje z zakładaniem Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego, która miała być materialną bazą dla działalności ŚZŻAK. Kiedy zaczynaliśmy powoływać fundację w roku 1998, było jeszcze całkiem uczciwie... – Co to znaczy? E. M.: – Założycielami fundacji mieli być pospołu Światowy Związek Żołnierzy AK i warszawski Urząd Wojewódzki. W końcu jednak jedynym fundatorem został nasz związek. Tak się złożyło, że wybrano mnie na pierwszego prezesa fundacji. To było w czasie, kiedy kończyły się rządy Jerzego Buzka, a AWS tracił poczucie bycia partią uczciwą. Przygotowałem wtedy projekt statutu, potem kolejne, których z jakiegoś powodu długo nie chciano zaakceptować w Krajowym Rejestrze Sądowym. W końcu, po pokonaniu licznych kłód pod nogami, we wrześniu 1999 r. statut został zarejestrowany. Fundacja mogła więc wreszcie przyjąć darowiznę – czyli przejąć budynek PAST-y. Ale to nie koniec kłopotów. Prawdziwa walka dopiero się zaczęła. – Zaczęła się nowa walka o PAST-ę? E. M.: – Tak, i to równie zacięta jak ta w 1944 r. Od początku było jasne, że ktoś za wszelką cenę chce nam uniemożliwić przejęcie PAST-y, czyli jej nieodpłatne scedowanie przez Skarb Państwa na rzecz naszej fundacji. Państwo musiało wypłacić sowite odszkodowanie firmie do tej pory administrującej tym budynkiem tylko w zamian za to, że nie będzie ona pretendowała do tytułu własności. O ile pamiętam, było to 960 tys. zł – ostatnie pieniądze, które miał do dyspozycji premier Buzek przed podaniem się do dymisji. M. W.: – Gdyby nie to odszkodowanie, sprawa przez lata toczyłaby się w sądach, a z darowizny na rzecz naszego związku nic by nie wyszło. I tamta firma nadal by sobie pasożytowała na budynku PAST-y, podobnie jak czyniło to w innych miejscach wiele pokomunistycznych firm. – Można powiedzieć, że to pan prezes Muszyński ponownie odbił PAST-ę? M. W.: – Jak najbardziej, choć dzisiaj wielu się do tego przyznaje... E. M.: – ...a nie mają nawet bladego pojęcia, jak ostro wtedy było. Po zarejestrowaniu statutu zaczęła się wojna podjazdowa – i to na wielu frontach – mająca nam uniemożliwić przejęcie PAST-y. W urzędzie wojewódzkim zadziałał ktoś wpływowy; urzędnicy zaczęli mnożyć trudności, zwłaszcza wicedyrektor wydziału gospodarki ziemią i geodezji, który aby rzecz maksymalnie utrudnić, przygotował specjalne plany geodezyjne wręcz uniemożliwiające przekazanie nam działki, na której stoi budynek PAST-y. M. W.: – Działkę podzielono na dwie części – umyślnie w taki sposób, że część budynku PAST-y z windą wydzielono i przypisano do działki sąsiedniej! Chciano tak skomplikować sytuację prawną, by uniemożliwić, a co najmniej na bardzo długo odwlec przekazanie budynku Związkowi AK. To wszystko by się powiodło – bo ten chytry zabieg utrzymywano w ścisłej tajemnicy – gdyby nie to, że jedna z wysokich urzędniczek uczciwie ostrzegła pana prezesa Muszyńskiego, że coś takiego się kroi. E. M.: – To prawda. Nikomu o tym nie mówiłem, ale wtedy zacząłem osobiście atakować wojewodę. Umowę przekazania darowizny, oczywiście, przedłożyłem wcześniej radcom prawnym w Ministerstwie Skarbu Państwa. Nikt tam nie miał żadnych zastrzeżeń. Pojawiły się one potem nagle – zaczęto domagać się od nas kolejnych bezsensownych dokumentów. Do końca nie byliśmy pewni, czy podpisanie umowy w ogóle kiedykolwiek nastąpi, gdyż targi były niezwykle ostre. Strona przeciwna – na dobrą sprawę nie wiadomo kogo reprezentująca, nieżyczliwa – do końca miała chyba nadzieję, że do tego podpisania, mimo wcześniejszych uzgodnień, jednak nie dojdzie. Pomogły wspierające nas działania dyrektor Wydziału Skarbu Państwa i Przekształceń Własnościowych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego Bożeny Grad, a szczególnie szefa Kancelarii Premiera Buzka ministra Mirosława Koźlakiewicza; przyszło polecenie od premiera, aby pan wojewoda podpisał dokument. To było 10 listopada 1999 r. – Miał Pan wówczas wielką satysfakcję, poczucie zwycięstwa? E. M.: – Tak, ale to poczucie trwało krótko, ponieważ już następnego dnia nie dostąpiłem zaszczytu uroczystego przejęcia budynku z rąk premiera Buzka... PAST-ę przejmował ówczesny prezes Światowego Związku Żołnierzy AK płk Stanisław Karolkiewicz, sam. Mnie zignorowano... Mimo że przecież byłem prezesem zarządu fundacji, adresatem całej korespondencji w tej sprawie, mimo że – powiem nieskromnie – przez wiele miesięcy sam walczyłem o PAST-ę. – Cóż, taki zawsze był w Polsce los prawdziwych, najbardziej zasłużonych AK-owców, Panie Prezesie. E. M.: – Pozostała mi tylko satysfakcja, że się udało, bo sam najlepiej wiem, że mogło się nie udać. – Ale zasłużył Pan chyba na wdzięczność AK-owskiego środowiska? E. M.: – No właśnie, najsmutniejsze jest, że tego nie jestem pewien... M. W.: – Obydwaj z Prezesem jesteśmy w komisji statutowej związku i tak się składa, że wszystkie nasze najważniejsze poprawki do statutu zostały w głosowaniu odrzucone, m.in. wprowadzenie do statutu „Preambuły” i przywrócenie może nie Rady Naczelnej, ale Rady Starszych (złożonej z kilku powszechnie szanowanych kombatantów), która dbałaby o kręgosłup moralny związku i zabierałaby głos w sprawach ważnych dla Polski, którego dziś brakuje. E. M.: – A ja mimo wszystko nie tracę nadziei, że w Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej zajdzie jakaś dobra zmiana. * * *