Reklama

Święci i błogosławieni

Święty na każdy czas

Niedziela Ogólnopolska 22/2014, str. 22-23

[ TEMATY ]

święty

Arkadiusz Bednarczyk

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dokładnie 600 lat temu urodził się św. Jan z Dukli. W 1997 r. do tego otoczonego starą puszczą małego miasteczka na Podkarpaciu przybył Następca św. Piotra, by ogłosić średniowiecznego zakonnika świętym. Zapewne wielu ludzi na świecie, ale także w Polsce, po raz pierwszy usłyszało wówczas o świętym bernardynie i o tym malowniczym miejscu.

Św. Jan jest patronem Polski i rycerzy, czy szerzej – wszelkich służb mundurowych, wielce cenią go sobie Ormianie i Rusini. Do dukielskiego sanktuarium przyjeżdża także coraz więcej ludzi cierpiących na choroby nowotworowe. Często zbaczają z głównej drogi pielgrzymki zmierzające do innych miejsc kultu. Zazwyczaj jest tu jednak spokojnie i cicho – czyli tak, jak św. Jan lubił najbardziej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Tajemnicza przeszłość

Reklama

W Dukli Jan się urodził i wychował. Niewiele o nim wiadomo, bo w średniowieczu nie zawracano sobie głowy spisywaniem początków dziejów zakonników, nawet tych najznakomitszych, do jakich Jan niewątpliwie się zaliczał. Jakim był człowiekiem – wiemy z relacji najstarszych mieszkańców Dukli, których przesłuchiwano podczas procesu beatyfikacyjnego. Opowiadali wówczas, np. jak Jan uciekał do puszczy, by tam żyć jedynie modlitwą. Gdy ludzie, wzruszeni pobożnością chłopaka (musiał mieć wtedy naście lat), przynosili mu chleb czy miód, chował się przed nimi – chciał tylko Boga. Wybudował sobie chatkę w miejscu odludnym i dzikim, jedyną jego wygodą było źródełko z krystalicznie czystą wodą. Jan Paweł II powiedział w Dukli w 1997 r., że w tamtej puszczy i w ciszy, jaka panuje wśród starych drzew, „pochwycił Jana Bóg, i tak już pozostali razem do końca”.

W jakimś momencie młody Jan jednak wyszedł z dziczy, by zostać zakonnikiem u franciszkanów konwentualnych. I tu pojawia się kolejna informacja o nim: franciszkanie przyjmowali do nowicjatu ludzi światłych – więc Jan musiał zdobyć wcześniej jakieś wykształcenie. Co więcej, mówił biegle po niemiecku, bo niebawem głosił już płomienne kazanie niemieckim mieszczanom we Lwowie. W tym mieście spędził większość swojego życia (z wyjątkiem krótkiego pobytu w Poznaniu). Historia zapisała jednak nie tylko listę funkcji, które pełnił w zakonie franciszkańskim, ale nade wszystko jego niezwykłą pobożność, dobroć, umiejętność jednania ludzi i złote serce (to on m.in. sprawił, że zdjęto część ciężarów z chłopów – poddanych lwowskiego klasztoru Świętego Ducha). Był niezwykle ceniony i lubiany przez współbraci i przez zwyczajnych ludzi. Kroniki zapisały, że głosił wspaniałe kazania i długie godziny spędzał w konfesjonale.

Nieustanne szukanie drogi

Reklama

Ok. 45. roku życia (co w średniowieczu uznawano już za wiek nieco sędziwy) podjął kolejną ważną decyzję – odezwała się Janowa skłonność do ascezy, skromnego życia, pragnienie izolacji od świata. Przeszedł – wykazując się przy okazji niejakim sprytem – z zakonu franciszkanów konwentualnych do surowszej gałęzi zakonu – bernardynów. Nie było to łatwe, ponieważ ci pierwsi nie chcieli oddawać tak świętego zakonnika, a bernardyni nie mieli zamiaru odmawiać jego przyjęcia. Po krótkiej wymianie zdań stało się jednak, jak planował Jan z Dukli. Jedno ze źródeł podaje, że przechodząc do bernardynów, zabrał ze sobą ornat. Po jego śmierci ornat ten uważano za cenną relikwię. Wkładano go do Mszy św., ilekroć chciano wyprosić za przyczyną Jana jakąś łaskę. Opisano też przypadki, gdy chorzy okryci tym ornatem odzyskiwali zdrowie. Zapewne ten ornat znajduje się dziś w muzeum Ojców Bernardynów w Leżajsku.

Życie u bernardynów było spełnieniem jego najgłębszych pragnień. Zapisano, że potrafił wzruszyć się do łez, gdy zakonnym zwyczajem czytano przy stole Regułę. Zdumiewał współbraci gorliwością. Znajdowano go np. modlącego się nocami na zakonnym chórze. Gdy zdarzało mu się zasypiać, chodził, by nie przerywać modlitwy. Wiele razy widywano go także, jak zastygał w zachwycie podczas celebrowania Mszy św.

U bernardynów nie piastował już żadnych urzędów. Pozwolono mu natomiast na zamieszkanie w klasztornym ogrodzie, gdzie wybudował sobie coś w rodzaju kapliczki-eremu.

Z wiekiem tracił wzrok i cierpiał z powodu owrzodzenia nóg. Już zupełnie ślepy, prosił, by prowadzono go do konfesjonału lub szedł do niego po omacku. Zmarł, odmawiając psalmy pokutne, w 1484 r. Do dziś na większości obrazów maluje się go jako niewidomego zakonnika, wyciągającego ręce ku promieniom światła...

Cuda i łaski

Reklama

Co prawda po jego śmierci nie krzyczano: „Santo subito!”, ale panowało powszechne przekonanie o świętości Jana z Dukli. Bardzo szybko zaczęto spisywać cuda, które zdarzały się za jego wstawiennictwem. Najsłynniejsze zdarzenie miało miejsce podczas najazdu Chmielnickiego i Tuhaj-beja na Lwów w 1648 r. Wrogowie podczas ataku na miasto „ujrzeli w chmurach wieczornych nad klasztorem Bernardynów postać zakonnika klęczącego ze wzniesionymi rękami i widokiem tym przestraszeni dali znak do odwrotu”. Nikt nie miał wątpliwości, że tym zakonnikiem był Jan z Dukli. Kronikarz zapisał, że gdy Kozacy odstąpili od murów, „całe miasto udało się do grobu jego (św. Jana – przyp. red.) z procesyją, złożyło na jego grobie koronę”. Już w XVI wieku kult Jana z Dukli stawał się coraz większy. Najbardziej czczony był we Lwowie. Obrali go sobie za patrona także mieszczanie z miast w Małopolsce, na Wołyniu czy Podolu. Cenili go sobie także żołnierze, a grób świętego zakonnika odwiedzali prawosławni Rusini i Ormianie, do których Jan z Dukli często mówił kazania.

Jednak dopiero w 1733 r. papież Klemens XII ogłosił Jana błogosławionym, a kanonizował go św. Jan Paweł II w Krośnie 10 czerwca 1997 r.

Sejm RP ogłosił rok 2014 Rokiem św. Jana z Dukli.

Miejsce uświęcone

W niewielkiej Dukli i okolicach jest kilka miejsc, które wiążą się z osobą św. Jana. Nie wiemy, ile jest prawdy w tym, że dom rodzinny świętego stał gdzieś w okolicach dzisiejszego dworca PKS. Widać natomiast, że mieszkańcy są dumni ze swego Rodaka. Na urzędzie miasta widzimy wielki transparent przypominający, że Sejm RP ogłosił rok 2014 Rokiem św. Jana z Dukli. Pielgrzym, który zawita w te strony, bez trudu odnajdzie drogę do klasztoru Bernardynów, który stanowi też sanktuarium noszące imię świętego. W kościele przechowywane są relikwie św. Jana. Niewątpliwie pątnik zatrzyma się wcześniej przed pomnikiem, który stanął niedawno przed wejściem do świątyni, autorstwa Maksymiliana Biskupskiego. To niezwykłe dzieło: oto pod krzyżem spotyka się dwóch świętych – Jan z Dukli i Jan Paweł II. Ten ostatni, gdy przybył tu w 1997 r., prosił: „...nawiedzajcie to miejsce! Ono jest wielkim skarbem tej ziemi, bo tu przemawia duch Pana do ludzkich serc za pośrednictwem waszego świętego Rodaka”.

Reklama

Mieszkańcy Dukli zapewne poradzą pielgrzymowi, by poszedł też za miasto, „na Puszczę”. Żeby bowiem zrozumieć choć odrobinę duchowość św. Jana, trzeba wspiąć się na stok lesistego wzgórza Zaśpit. Nie jest to wyprawa ekstremalna. Tu, obok źródła, z którego święty pił wodę, znajdziemy rekonstrukcję pustelniczej chaty, kościółek z polichromiami Tadeusza Popiela i zapierające dech widoki wokoło. A potem trzeba koniecznie przyjść do źródełka u podnóża stoku Cergowej, gdzie – jak mawia miejscowa tradycja – modlił się często młodziutki Jan.

Ku pamięci potomnych i współczesnych

O. Micheasz Okoński OFM mówi, że rok 2014 jest dla sanktuarium czasem niezwykłej łaski. Nazbierało się bowiem sporo jubileuszy. Pierwszy i najważniejszy to 600. rocznica urodzin św. Jana z Dukli. W tym roku mija także 250 lat od poświęcenia miejscowego kościoła i przypada 40. rocznica sprowadzenia relikwii świętego do Dukli. Wreszcie od trzech dekad istnieje przy klasztorze parafia, której o. Micheasz jest proboszczem.

Inicjatyw, jak uświetnić ten rok, jest sporo. Przewidziano wiele akcji duszpasterskich, będą sympozja naukowe, ukażą się książki i albumy. Do Dukli przybędzie najpewniej znacznie więcej pielgrzymów, i to z całej Polski. Sanktuarium przygotowało nowe kapsuły z relikwiami św. Jana z Dukli z przeznaczeniem m.in. do parafii, w których żywy jest kult świętego. Ważnym wydarzeniem roku będzie peregrynacja relikwii św. Jana z Dukli. Mimo trudnej sytuacji na Ukrainie bernardyni nie tracą nadziei, że uda się umieścić przed lwowskim kościołem Bernardynów, z którym związany był św. Jan, jego słynną od wieków figurę. Co ważne, w Roku św. Jana z Dukli istnieje możliwość uzyskania odpustu zupełnego: „Wierni ilekroć nawiedzą sanktuarium w zorganizowanej pielgrzymce lub w dowolnie wybranym przez siebie dniu raz w roku, będą mogli uzyskać odpusty” – napisał w stosownym dekrecie metropolita przemyski abp Józef Michalik.

– Główne uroczystości zaplanowano na 31 maja. Przewodniczy im abp Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce, a homilię głosi abp Mieczysław Mokrzycki ze Lwowa. We Mszy św. uczestniczyć będą arcybiskupi i biskupi z Polski, Ukrainy i Włoch oraz generał Zakonu Braci Mniejszych z Rzymu, a także przedstawiciele najwyższych władz w Polsce – wylicza o. Micheasz.

Dukla oczekuje tego dnia także pielgrzymki prowincjałów zakonów franciszkańskich w Polsce i gwardianów bernardyńskich klasztorów, pielgrzymki zakonników z klasztorów bernardyńskich razem z wiernymi nie tylko z Polski, ale również z Ukrainy, Niemiec i Włoch. Przyjadą przedstawiciele instytucji noszących imię św. Jana z Dukli, w tym parafie noszące imię świętego (jest ich w Polsce 5), a także reprezentanci parlamentarnej komisji, dzięki której obecny rok jest dedykowany św. Janowi. Zaproszono także posłów, którzy byli „na tak” przy głosowaniu w tej sprawie.

2014-05-27 15:51

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Św. Jan Maria Vianney

[ TEMATY ]

święty

aborcja

św. Jan Maria Vianney

KS. SŁAWOMIR MAREK

CZYTAJ DALEJ

Pierwszy męczennik

Niedziela Ogólnopolska 52/2022, str. 19

[ TEMATY ]

św. Szczepan

en.wikipedia.org

Św. Szczepan

Św. Szczepan

Dzieje Apostolskie opisują go jako męża pełnego wiary i Ducha Świętego.

O życiu św. Szczepana wiemy niewiele – nie znamy ani roku, ani miejsca jego narodzin. Prawdopodobnie był zhellenizowanym Żydem, na co może wskazywać jego greckie imię. Wiemy jednak, że przyjął chrześcijaństwo, a przymioty jego charakteru sprawiły, iż został wybrany na jednego z siedmiu diakonów młodego Kościoła. Do jego zadań należało sprawowanie opieki nad wdowami i ubogimi, ale nie ograniczył się tylko do tej misji, z zapałem i mądrością głosił też Ewangelię. Musiał być skuteczny w ewangelizowaniu, skoro jego aktywność wywołała gniew Sanhedrynu. Szczepan wygłosił przed oskarżycielami płomienną mowę, w której objaśnił „na nowo cały opis biblijny (...), aby ukazać, że prowadzi on do «miejsca» ostatecznej obecności Boga, jakim jest Jezus Chrystus” – stwierdza Benedykt XVI. Mimo to Szczepan został ukamienowany, stając się pierwszym męczennikiem (protomartyr). Przy jego egzekucji obecny był Szaweł, późniejszy Apostoł Narodów.
CZYTAJ DALEJ

Co z postem w piątek w oktawie Bożego Narodzenia?

2024-12-26 14:06

[ TEMATY ]

wstrzemięźliwość

oktawa

Karol Porwich/Niedziela

W piątek w oktawie Narodzenia Pańskiego obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, chyba że została udzielona dyspensa. Informacje na ten temat można znaleźć na stronach diecezjalnych.

Oktawa Narodzenia Pańskiego nie znosi piątkowej wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. „Piątkowa wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych nie obowiązuje tylko w piątki, w które wypada uroczystość (por. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 1251). Zgodnie z „Tabelą pierwszeństwa dni liturgicznych”, zawartą w „Ogólnych normach roku liturgicznego i kalendarza” w Mszale Rzymskim (str. [84]), w roku liturgicznym występują dwie oktawy, które mają różną rangę: oktawa Wielkanocy w randze uroczystości (grupa I) oraz oktawa Narodzenia Pańskiego w randze święta (grupa II). Tak więc w piątek w oktawie Narodzenia Pańskiego obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, chyba że została udzielona dyspensa zgodnie z przepisami prawa kanonicznego.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję