Czy wizyta w muzeum zastąpi uczestnictwo w rekolekcjach adwentowych, dostarczając równie głębokich duchowych przeżyć? Z pewnością nie! Jednak spotkanie ze świadectwami wiary minionych pokoleń może być doskonałą dodatkową pomocą w przeżywaniu czasu oczekiwania na przyjście Pana. Takie „adwentowe” eksponaty znajdziemy w Muzeum Diecezjalnym w Drohiczynie.

Anielskie trąby

Charakterystycznymi dla Podlasia i Mazowsza symbolami Adwentu były i są drewniane instrumenty dęte, zwane ligawkami. Goście z innych stron Polski często nazwę tę słyszą po raz pierwszy właśnie podczas wizyty w naszym muzeum, gdy z zaciekawieniem przyglądają się „trąbom”. Dziwią się, że zwyczaj grania na ligawkach nie został u nas zapomniany, a wręcz przeżywa swój renesans. Niemała w tym zasługa organizatorów konkursów ligawkowych, dzięki którym przenikliwe dźwięki rozchodzą się od Narwi aż za Liwiec.

Warto jednak pamiętać, do czego nawiązuje to trąbienie. W XIX wieku Zygmunt Gloger pisał: „Przy domu grano cały Adwent, dobywając uroczyste tony dla przypomnienia Sądu Ostatecznego, do którego pobudkę zatrąbi światu archanioł”. Nie jest przesadą określenie gry na tym starodawnym instrumencie – pobożną. To symboliczne „nagłośnienie” słów św. Pawła Apostoła: „Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej…” (1 Tes 4,16). I tak zwykła ligawka pomaga w uświadomieniu sobie, że Adwent to nie tylko okres przygotowania do świątecznego odpoczynku, ale przede wszystkim jest to tęsknota za Zbawicielem, który przyjdzie.

Zanim przełamiesz się opłatkiem

W muzealnym Skarbcu, wśród wielu przedmiotów z metalu, możemy zobaczyć opłatkownice. Różnią się one od używanych obecnie przez Panny Benedyktynki z drohiczyńskiego klasztoru. Obok ciągle sprawnych elektrycznych urządzeń sprzed kilkudziesięciu lat znajdują się tu również stare „kleszcze” z wieku XVIII i XIX. O ile te pierwsze pozwalały za jednym razem wypiec trzy opłatki, o tyle dawnymi przyrządami „produkowano” je po jednej sztuce. Trzeba było poświęcić wiele czasu, wysiłku i cierpliwości, aby w wigilijny wieczór w każdym katolickim domu ludzie wierzący mogli rozpocząć świętowanie Bożego Narodzenia od przełamania się chlebem pojednania i pokoju.

Te starodawne przedmioty, znajdujące się w muzeum jako eksponaty, przypominają iż radość z przyjścia Pana może być naszym udziałem, ale wcześniej potrzebny jest ogromny wysiłek, a owocna praca nad własnym charakterem wymaga wyjątkowej cierpliwości, gdy wady i grzechy powracają.

Błogosławiona wina

Do głębszego przeżywania Adwentu jeszcze bardziej skłaniają dzieła sztuki, m.in. rzeźba dłuta drohiczyńskiego rzeźbiarza i poety – Lucjana Boruty. W 1981 r. spod jego rąk wyszło piękne dzieło pt. „Grzech pierworodny”. Pod ogołoconym rajskim drzewem siedzą smętni Adam i Ewa, obok ogryzki po zjedzonych owocach (nieposłuszeństwo). Przekreślone tablice Dekalogu mówią o popełnionym grzechu, a u stóp prarodziców pełznie wąż, na którego grzbiecie widnieje napis: „Zaufajcie mi, a ja z kryzysu wyprowadzę!”. Zaufali kłamcy i przegrali, tak jak każdy z nas – dziedziców grzechu pierworodnego, ciągle powtarzający ten błąd.

O tym, że pokusy na nas czyhają, przypomina nam ornat z Knychówka (liczący ok. 350 lat): na haftowanej kolumnie widzimy człowieka, z którego prawej strony stoi Anioł Stróż, natomiast z lewej – diabeł stróż (mniejszy, ale niebezpieczny). Jest jednak wskazówka, jak z nim walczyć. Powyżej widnieje postać Nowej Ewy – Maryi, która depcze głowę węża. To najlepsza Przewodniczka po drogach ziemskiego Adwentu, która uczy zwyciężania pokus szatana.