Jak zwykle prosto z mostu, bez ogródek, owijania w bawełnę i po oczach, nie unikając dosadności Witold Gadowski w swoich „felietonikach” – sam, z nieco kokieteryjną skromnością, używa tego zdrobnienia – opisuje polską rzeczywistość ostatnich kilku lat. W wydanym niedawno „Dzienniku chuligana”, książkowym zbiorze felietonów publikowanych wcześniej w Internecie, aż roi się od mocnych słów i niepoprawnych politycznie zdań. Nigdy nie dochodzi do rażącego przekroczenia granic dobrego smaku, ale autor przyznaje, że nie ma już czasu na branie bułki przez bibułkę i zdarza mu się „przyłożenie z byczka”. Nie epatuje wulgaryzmami, choć opisywana materia by do tego skłaniała, za to – w przeciwieństwie do „opiniotwórczych” celebrytów – nie istnieją dla niego jakiekolwiek granice politycznej poprawności. A sama polityczna poprawność, która tak bardzo spętała dzisiejszą Europę, nie omijając Polski – gdzie często funkcjonuje w formie hiperpoprawności – jest dla niego pierwszorzędnym przedmiotem krytyki.

* * *

Felietony „chuligana” Gadowskiego nie prześlizgują się – jak zwyczajne felietony – po powierzchni tematu, lecz sięgają głębokich trzewi; na polskie sprawy, także na politykę, autor patrzy okiem niechwiejnego, zamaszyście stąpającego po błocie publicysty, a zarazem uduchowionego poety i mimo to wszystkie układają się w jednorodny obraz, czarno-biały, wyraziście porażający, zmuszający do otrzeźwienia.

W felietonach Gadowskiego mało jest kpiny i ironii – znów odstępstwo od reguł tego gatunku dziennikarskiego – ale jeśli już się pojawiają, to zawsze podlane goryczą, a nie uciechą i satysfakcją autora. Nie ma szydzenia ani śmichów-chichów z tego np., że bezczelne elity i media tubalnie wspierające poprzednie rządy tak łatwo wyprały i wyżęły dusze oraz umysły wielu Bogu ducha winnych – czyli „nieresortowych”, bo „resortowi” tę „wyżętość” przekazują sobie z pokolenia na pokolenie jako rację swego bytu – Polaków.

* * *

Z lektury tego tomu felietonów, tak samo jak z dwu poprzednich, jasno wynika, że autor zdecydowanie popiera jedną ze stron dzisiejszego polskiego sporu politycznego. Tę, którą uznaje za uczciwą, niecyniczną i myślącą o dobru Polski. Mówiąc o tym, nie unika i nie wstydzi się patosu. Aczkolwiek w jednym z felietonów – napisanym już w czasie kampanii prezydenckiej 2015 r. – deklaruje, że nie jest patriotą PiS (choć na tę partię głosuje), że nie znosi PO, ze wstrętem traktuje PSL i SLD. Pisze: „Nie będę ulegał histerii, która gości zarówno w obozie moich przyjaciół, jak i tych, których chciałbym przepędzić od sterowania moim krajem”.

„Dziennik chuligana” to zbiór bardzo poważnych pytań o Polskę – im dalej w głąb rządów Tuskowej kompanii, tym bardziej natarczywych i tym bardziej niepokojących autora felietonów. W marcu 2015 r. zastanawia się, „dlaczego tłum stoi bezczynnie, mruczy, jest smutny, ale nic nie robi”, i odpowiada: „bo brakuje mu wiary w to, że jakiekolwiek działanie może mieć czyste intencje, może wieść do poprawy”. W maju tegoż wyborczego roku stawia retoryczne na pierwszy rzut oka pytania – jak to możliwe, że prawie 40-milionowy naród przez 25 lat nie zdołał wypracować własnego kapitałowego koła zamachowego, jak na samym początku transformacji ustrojowej zdołano Polakom wmówić frazesy o „niewidzialnej ręce rynku” i o tym, że kapitał nie ma narodowości... Winę za to ubezwłasnowolnienie, niemyślenie i bezradność narodu ponoszą nie tylko swojscy oraz globalni politycy, ale też – najbardziej bezpośrednio – ludzie uprawiający dziennikarstwo, bardziej odpowiednio przez Gadowskiego nazywane „dziennikurstwem”.

Owo „dziennikurstwo” nie zadawało sobie trudu, by tropić „złodzieizm”, czyli „ustrój, w którym ludziom władzy pozwala się bezkarnie kraść”, nie było czujnikiem bezpieczeństwa strzegącym demokracji. Za to – nasz felietonista wyciąga tę skazę przy każdej możliwej okazji – ochoczo współdziałało w tworzeniu „polskiej magmy”, nijakości, bezwartościowej obojętności.

* * *

Witold Gadowski nie jest – choć wiele na to wskazuje – felietonistą z gruntu pesymistycznym. Jeśli zbyt porażająco odbija niewesołą rzeczywistość, to jednak nie bez szukania dróg wyjścia. Wierzy, że przełomem w odbudowie polskiego państwa może być dojście do władzy ludzi, którzy po prostu wstrzymają bezkarną kradzież. Tę nadzieję wyraża w sierpniu 2015 r. Rok później zadaje pytanie: „Dlaczego ciągle w Polsce czujemy jakąś niewysłowioną nieprawdę, niewypowiedziane kłamstwa, które ciągle roszczą sobie pretensje ku temu, aby być pełnowartościową rzeczywistością?”. Nie byłby sobą, gdyby nie doszukiwał się tych rys, które mogą pokruszyć nawet ładnie wyglądającą całość. Dlatego felietonista wieszcz przestrzega: „Macie szansę dokonać wreszcie nieodwracalnych, dobrych zmian, ale potraktujcie to poważnie i spieszcie się”.

Niezwykle współgrają z dzisiejszą wewnątrzpolską dyskusją słowa felietonów sprzed ponad roku, że na Zachodzie wzbiera zawierucha, a u nas spokojnie, że Europa tonie w chorobliwej malignie multikulti, gender i homopolityki i więdnie jak stara, wypudrowana i cuchnąca naftaliną kokota, a Europejczycy czują się coraz bardziej zagubieni... Być może – Gadowski zdaje się mieć pewność – to od nas rozpocznie się odnowa kontynentu. Mocne słowa i wcale nieulotne, bo osadzone w najgłębszych – i ciągle jeszcze niepoddających się działaniu niszczycielskich sił – polskich tradycyjnych wartościach. Na tej podstawie Gadowski snuje optymistyczną wizję, że „niedługo będą do nas przyjeżdżać rodzimi Europejczycy w poszukiwaniu spokoju i ziaren tradycji, od których może zacząć odrastać potęga Starego Kontynentu”.

Witold Gadowski, „Dziennik chuligana”. Wydawnictwo Replika, 2017.