Reklama

Umieszcz - 900 lat historii i tradycji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Umieszcz, parafia Tarnowiec, położony jest na terenach dorzecza Wisłoki, gdzie osadnictwo znacznie wyprzedziło zorganizowanie państwa polskiego, a początki kultury ludzkiej sięgają co najmniej młodszej epoki neolitu 4000-1700 przed Chrystusem.
Na terenach obecnego powiatu jasielskiego rozwijała się wówczas kultura rolnicza o charakterze pasterskim. W czasach późniejszych osadnictwo miało charakter masowy i było działaniem planowym. Panujący wówczas książę czy król dysponujący ziemią miał duży wpływ na rozwój osadnictwa, a co za tym szło, na rozwój gospodarczy regionu. W średniowieczu osadnictwo miało ogromne znaczenie w związku z kształtowaniem się granic politycznych państwa. Dotyczyło to szczególnie całej południowej granicy, gdzie położona na górzystych terenach puszcza tworzyła szeroki, niezaludniony pas. W okresie wczesnośredniowiecznym powstawały w okolicy Jasła grody pełniące funkcje obronne, które były gwarantem bezpieczeństwa.
W pierwszych wiekach istnienia państwowości polskiej ziemia znajdowała się w rękach ówczesnych władców, którzy dokonywali nadań dla kościołów, klasztorów i rycerstwa. Osiedlała się tu masowo ludność z bardziej zaludnionych obszarów kraju, przede wszystkim z okolic Wiślicy, Sandomierza i Krakowa. Najstarszą akcję osadniczą na tych terenach, korzystając z hojnych nadań książęcych, podjęli benedyktyni z Tyńca, a było to już w połowie XI w. Stąd w dokumencie legata papieskiego Idziego, sporządzonym dla tego klasztoru, wymieniona jest po raz pierwszy wieś Umieszcz. To oznacza, że według źródeł pisanych Umieszcz jest najstarszą wsią regionu, a jego powstanie należy przyjąć na koniec XI w.
Po utracie przez państwo polskie Grodów Czerwieńskich oraz obszarów obecnej ziemi sanockiej, tereny obecnej gminy Tarnowiec znajdowały się przez ok. 200 lat, to jest do czasów panowania Kazimierza Wielkiego, w strefie przygranicznej. Granice wówczas wyznaczane były przez przeszkody naturalne; rzeka Jasiołka stanowiła w tym czasie wschodnią granicę państwa. Pozostawanie tych terenów przez długi czas we wschodniej strefie przygranicznej miało ogromny wpływ na dzieje okolicznych osad, tym także Umieszcza. Prowadzone walki przygraniczne były przyczyną wielokrotnego spalenia i zniszczenia wielu osad. Umieszcz w swojej 900-letniej historii był czterokrotnie całkowicie spalony.
Umieszcz wspominany jest w dokumencie z 26 maja 1229 r., w którym papież Grzegorz IX wziął pod swoją opiekę posiadłości klasztoru tynieckiego. Leszek Czarny w 1298 r. nadał klasztorowi tynieckiemu prawo zakładania miast na terenach spustoszonych przez Tatarów i uwolnił wsie klasztorne, między innymi i Umieszcz, spod jurysdykcji świeckiej. W dokumencie z 6 października 1456 r. król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził prawa nadane klasztorowi przez swych poprzedników. O Umieszczu pisze Jan Długosz, że należał do parafii Jasło i wspomina o korzyściach, jakie czerpie zakon benedyktynów tynieckich z posiadania wsi Umieszcz. Od 1581 r. należał Umieszcz do Jana Śreniawy, a od 1786 r. do Aleksandra Gorajskiego.
Ostatnia wojna światowa nie oszczędziła Umieszcza - przebiegała tędy linia frontu, zniszczeniu uległy 334 budynki (spośród 360) zginęło 26 osób. Były to największe zniszczenia i straty spośród wszystkich okolicznych miejscowości.
Historycy podkreślają, że od początku istnienia Umieszcza widnieje kilka nazwisk, które utrzymują się przez całe wieki. Były to rodziny kmieci i zagrodników, a należeli do nich: Czubiki, Dubiele, Dzwonkowicze, Forystki, Grochowscy, Lawery, Michalscy, Sysoły, Wietechy, Wyderki. Wiele tych rodów przetrwało do dzisiaj i są jakby żywym owocem historii.
Umieszcz od wieków należy do parafii tarnowieckiej, a jego mieszkańcy wielokrotnie dawali świadectwo przywiązania do Kościoła katolickiego. Jak ze wspomnień historyków wynika, kościół w Tarnowcu ulegał wielokrotnemu zniszczeniu, ale zawsze zostawał odbudowany - w dużym stopniu rękami rzemieślników Umieszcza. Również w nowy kościół, wybudowany po II wojnie światowej, mieszkańcy Umieszcza wnieśli swój ogromny wkład, co świadczy o tym, że są oddanymi sługami Kościoła oraz dobrymi Polakami.
Z okazji 900-lecia w Umieszczu 19 i 20 lipca odbędą się uroczystości jubileuszowe, na które już teraz organizatorzy wszystkich Czytelników zapraszają.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Święty Cyryl Jerozolimski

Niedziela Ogólnopolska 27/2007, str. 4

[ TEMATY ]

św. Cyryl Jerozolimski

pl.wikipedia.org

Święty Cyryl Jerozolimski

Święty Cyryl Jerozolimski
Drodzy Bracia i Siostry!
CZYTAJ DALEJ

Rzym: pielgrzymi mogą posłuchać papieskiego kaznodziei na żywo

2025-03-17 16:33

[ TEMATY ]

kazanie

Watykan

Rzym

o. Roberto Pasolini OFMCap

Agata Kowalska

Watykan udostępnił szerokiej publiczności wielkopostne kazania papieskiego kaznodziei o. Roberto Pasoliniego OFMCap. Jak ogłosiło w poniedziałek biuro prasowe, kazania zostaną udostępnione „wszystkim zainteresowanym”. Zwykle odbywają się one w watykańskiej Sali Audiencyjnej Pawła VI, która ma ponad 6000 miejsc siedzących.

Wcześniej na wielkopostne kazania zapraszani byli kardynałowie Kurii Rzymskiej i inni pracownicy Watykanu. Z powodu choroby papieża odwołano wszystkie tzw. audiencje ogólne, podczas których co tydzień w środę papież przemawia do kilku tysięcy pielgrzymów. Ponadto ostatnio odwołano również specjalne audiencje papieża, które Franciszek planował odbywać w dwie do trzech sobót w miesiącu w ramach Roku Świętego.
CZYTAJ DALEJ

o. Józef Augustyn SJ: zakaz spowiedzi dzieci ma charakter ideologiczny, a nie naukowy

2025-03-18 11:11

[ TEMATY ]

nauka

zakaz

ideologia

spowiedź dzieci

episkopat.pl

O tym, jak ważna jest praktyka spowiedzi dla właściwego rozwoju moralnego dziecka i nastolatka przekonuje o. Józef Augustyn SJ, rekolekcjonista, kierownik duchowy, członek rady naukowej Centrum Ochrony Dziecka. O. Augustyn odnosząc się do pojawiających się w przestrzeni publicznej postulatów zakazu spowiedzi dzieci zwraca uwagę, że nie mają one charakteru naukowego czy egzystencjalnego a wyłącznie ideologiczny. - Ćwiczenie się dziecka we wrażliwości moralnej jest tak samo konieczne, jak trening we wszystkich innych dziedzinach dziecięcej egzystencji - podkreśla jezuita.

Publikujemy tekst o. Józefa Augustyna, będący fragmentem książki nt. sakramentu pojednania:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję