Reklama

Kultura

Wielkopostne fundamenty

Wciąż na początku Wielkiego Postu wczuwamy się w jego ducha. Post, modlitwa, jałmużna – znów dane nam są te trzy filary, trzy drogowskazy w drodze na górę Paschy.

2025-03-11 16:06

Niedziela Ogólnopolska 11/2025, str. 55

[ TEMATY ]

polszczyzna

Adobe Stock/Studio Graficzne "Niedzieli"

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Stawiamy pytania o ich sens i formy realizacji w dzisiejszym świecie, mnie natomiast szczególnie zainteresował ich źródłosłów.

Dwa z nich – post i jałmużna – zapożyczyliśmy. Pochodzenie rodzime, słowiańskie, ma wyraz modlitwa, który pochodzi od czasownika *modliti sę (a wcześniej *molditi sę), oznaczającego ‘prosić’. W takiej postaci pojawia się on także w wielu innych językach słowiańskich. W czeskim mamy np. modlit se, w rosyjskim molit’sja, a w słoweńskim – móliti.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Najstarsze znaczenie odnosi nas do jednego tylko rodzaju modlitwy – prośby. Już jednak w Słowniku staropolskim, który notuje słownictwo polskie zapisane w rękopisach w XIV i XV wieku, znajdujemy definicję poszerzoną o inne formy: ‘zwracać się do Boga z wyrazami prośby lub czci, uwielbienia, Deum precari vel laudare, orare, invocare, adorare, Deo supplicare’.

Początkowo bardziej rozpowszechnione było słowo modła, która obok ‘modlitwy’ mogła oznaczać także ‘ofiarę’ i ‘świątynię bałwochwalczą’, nawet ‘bałwana’ (bożka). Współcześnie wyraz modła w tym konkretnym sensie funkcjonuje jeszcze, ale rzadziej i głównie w liczbie mnogiej. W jednym z hymnów w Nieszporach znajdujemy słowa: „Czas od świtu do wieczora dniem nazywać rozkazałeś, racz więc przyjąć nasze modły, gdy nam grozi mrok i zamęt”.

Pełna treść tego i pozostałych artykułów z NIEDZIELI 11/2025 w wersji drukowanej tygodnika lub w e-wydaniu .

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

O przyjaznym języku urzędowym

[ TEMATY ]

prezydent

polszczyzna

ADAM RAK

W przeddzień Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, obchodzonego 21 lutego, w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyła się debata pt. „Czy język urzędowy może być przyjazny obywatelom?".
CZYTAJ DALEJ

Papież na „Anioł Pański”: dziękuje za modlitwy, apeluje o pokój i realizację procesu synodalnego

2025-03-16 12:13

[ TEMATY ]

Anioł Pański

papież Franciszek

PAP/EPA/FABIO FRUSTACI

O swej łączności z chorymi, wdzięczności za modlitwy, zwłaszcza dzieciom, ale także o trosce o pokój w świecie zapewnił Franciszek wiernych w tekście przygotowanym na dzisiejszą modlitwę „Anioł Pański”. Ojciec Święty nawiązał także do procesu synodalnego i jego realizacji w całym Kościele.

Publikujemy tekst papieskiego wystąpienia:
CZYTAJ DALEJ

Maturzyści z diecezji pielgrzymowali na Jasną Górę

2025-03-17 11:08

[ TEMATY ]

Jasna Góra

diecezja zielonogórsko‑gorzowska

pielgrzymka maturzystów

Archiwum ks. Pawła Grzesiaka

Na Jasną Górę przyjechało ponad 300 maturzystów

Na Jasną Górę przyjechało ponad 300 maturzystów

W niedzielę 16 marca odbyła się 47. Pielgrzymka Maturzystów Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej na Jasną Górę. Hasłem tegorocznego pielgrzymowania były słowa z Księgi Rodzaju: „Spójrz na niebo i policz gwiazdy.” (15, 5).

W programie wydarzenia były blok modlitewno-konferencyjny w Sali św. Jana Pawła II, czas na posiłek i zwiedzanie Jasnej Góry, oraz nabożeństwo w kaplicy Cudownego Obrazu z zawierzeniem maturzystów Matce Bożej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję