Czterej nowi honorowi obywatele miasta to członkowie łowickiego Podziemia z czasów okupacji. Stanisław Fabijański i Jan Zbudniewek należeli do dowództwa, zaś Julian Walendziak i Jan
Kaźmierczak byli żołnierzami Podziemia.
W imieniu Stanisława Fabijańskiego medal odebrała żona Stefania, w imieniu Jana Zbudniewka jego córka Ewa, a w imieniu Jana Kaźmierczaka, który nie mógł przybyć z powodu
choroby, żona Marianna. Osobiście obecny był tylko Julian Walendziak.
Po przywitaniu zebranych gości i krótkim przedstawieniu procedury nadania Honorowego Obywatelstwa, kilka słów do zgromadzonych powiedział Krzysztof Kaliński - przewodniczący Rady
Miasta i nauczyciel historii w Liceum im. J. Chełmońskiego. Mówił między innymi, iż w ten sposób chcemy uhonorować Państwo Podziemne powiatu łowickiego. Konspiracja łowicka
powstała bardzo wcześnie, bo już pod koniec 1939 r. Łowiczanie i mieszkańcy ziemi łowickiej płacili wysoką cenę za jej istnienie.
„Już w 1941 r. odbyły się pierwsze aresztowania, a schwytanych, po przewiezieniu do więzienia na Pawiaku w Warszawie, dalej deportowano w jednych
z pierwszych transportów do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu” - mówił Kaliński. Po krótkim wykładzie - szczegółowe omówienie całego okresu działalności Podziemia
w Łowiczu zajęłoby bardzo dużo czasu - zebrani zostali zapoznani z życiorysami honorowych obywateli.
Jan Zbudniewek (1898-1981) urodził się 6 grudnia 1898 r. we wsi Lnisno niedaleko Skierniewic. W 1935 r. został mianowany na stanowisko pełniącego obowiązki dyrektora
Państwowego Gimnazjum im. Księcia J. Poniatowskiego w Łowiczu. W czasie II wojny światowej oficjalnie pracował jako kasjer w Banku Ziemi Łowickiej i to zapewniało
mu możliwość szerokiego kontaktu z ludźmi bez wzbudzania podejrzeń. W latach 1941-1942 kierował tajnym nauczaniem w powiecie. Tajne komplety wizytował podczas kościelnych
odpustów. W 1941 r. był aresztowany i więziony przez gestapo w Łowiczu. 1 lutego 1945 r. objął stanowisko dyrektora Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego
w Łowiczu. To dzięki niemu ruszyła średnia szkoła ogólnokształcąca w 1945 r. Wtedy też uratował młodzież męską szkoły przed pracą na rzecz radzieckiego wojska, a być
może przed wywózką. Był prześladowany przez władzę ludową a w 1952 r. został uznany za „wroga socjalizmu” i zwolniony ze stanowiska
dyrektora. Zrehabilitowany w 1957 r. po trzech latach rozpoczął budowę Liceum Medycznego. Na emeryturę odszedł w roku 1970. W zawodzie nauczyciela pracował 50 lat.
Zmarł 23 czerwca 1981 r., pochowany na cmentarzu katedralnym w Łowiczu.
Stanisław Fabijański (1911-1996) urodził się w Wierznowicach 18 stycznia 1911 r. Szkołę średnią ukończył w 1933 r. We wrześniu 1939 r. walczył w obronie
Warszawy jako żołnierz Ochotniczych Batalionów Obrony Warszawy. W czasie okupacji współorganizował podziemne wojsko na terenie dawnego powiatu łowickiego, współtworzył Bataliony Chłopskie.
W 1941 r. został powołany przez Rząd Emigracyjny na delegata na powiat łowicki (1941-1943). W tym czasie doprowadził do połączenia prawie wszystkich organizacji podziemnych
w powiecie łowickim. W latach 1940-1945 był przewodniczącym Powiatowego Kierownictwa Ruchu Ludowego w Łowiczu. Od 1949 r. członek ZSL. Po odbyciu aplikacji sądowej
i adwokackiej w 1952 r. był adwokatem w Łowiczu. Zmarł 8 listopada 1996 r. w Łowiczu. Został pochowany na cmentarzu katedralnym.
Jan Kaźmierczak urodził się 11 marca 1918 r. w Ostrowcu. Szkołę sześcioklasową ukończył w Gągolinie. W 1939 r. wziął udział w wojnie obronnej
jako cywil przewoził broń z jednostki wojskowej w Łowiczu do Warszawy. W czerwcu 1940 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. Należał do plutonu „Żołądź”
pod dowództwem Stanisława Jaski z Chąśna. Miał pseudonim „Sęp”. Uczestniczył w wielu akcjach konspiracyjnych, w tym w odbiorze zrzutów lotniczych
z Anglii, które odbywały się w Chąśnie. 2 czerwca 1942 r. wykonał wyrok na szefie Arbeitsamtu w Łowiczu, Buholzu. Po wojnie wrócił do swojej wsi, gdzie mieszka do
dnia dzisiejszego.
Julian Walendziak urodził się 30 maja 1922 r. w Kocierzewie. W latach 1943-1945 działał bardzo aktywnie w łowickim podziemiu. Tuż po wyzwoleniu Łowicza Walendziaka
aresztowali funkcjonariusze UB. Po 1,5 miesiącu przesłuchań wyszedł na wolność, ale został zmuszony do opuszczenia miasta. Do Łowicza powrócił po dwóch latach. Dziś mieszka w Łodzi z rodziną
córki. Bardzo chętnie przyjeżdża do Łowicza i bardzo chętnie o nim mówi.
Po odczytaniu krótkich notek biograficznych nastąpiła uroczystość wręczenia medali i dyplomów z nadaniem Honorowego Obywatelstwa szacownym nobilatom. Na zakończenie tej wzruszającej
i podniosłej chwili głos zabrały osoby odznaczone. Dziękując za uhonorowanie ich tym zaszczytnym tytułem, nie kryły swojego wzruszenia.
Następnie wręczono patenty żołnierzom Batalionów Chłopskich: Mieczysławowi Gałajowi, Janowi Felczyńskiemu, Czesławowi Białkowi i Władysławowi Sieczkowskiemu.
Kolejnym punktem uroczystej Sesji Rady Miejskiej było wręczenie drugiego stopnia oficerskiego 18 żołnierzom walczącym w Podziemiu podczas II wojny światowej. Za zgodą ministra
obrony J. Szmajdzińskiego stopnie oficerskie wręczył pułkownik Jan Grzelak w asyście Artura Ostrowskiego.
Ostatnim punktem programu był referat wygłoszony przez Marka Wojtylaka na temat pobytu i działalności w Łowiczu Stefana Starzyńskiego, bohaterskiego Prezydenta Warszawy, na którego
cześć 27 września na ulicy Zduńskiej 34 odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej.
Należy również wspomnieć, że z okazji nadania Honorowego Obywatelstwa czterem uczestnikom walki podziemnej w czasie II wojny światowej, I Liceum Ogólnokształcące im.
Józefa Chełmońskiego wydało książkę pod tytułem Żołnierze Polski Podziemnej w powiecie łowickim. Zawiera ona ponad 1400 nazwisk z informacjami biograficznymi, które zajmują objętość
165 stron. Pomysłodawcą i redaktorem książki jest Krzysztof Kaliński, w gronie autorów wymienieni zostali uczniowie, którzy pomagali zbierać potrzebne do publikacji nazwiska: Piotr
Budzyński, Katarzyna Modrak, Paulina Niebudek i Karol Wieteska. Lista nazwisk została opracowana dzięki współpracy ze Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej, Związkiem Żołnierzy Batalionów
Chłopskich, Stowarzyszeniem Szarych Szeregów, Związkiem Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Wszyscy zainteresowani tą publikacją mogą ją nabyć w sekretariacie I LO
im. J. Chełmońskiego.
Pomóż w rozwoju naszego portalu