Wystawy bożonarodzeniowych szopek ludowych mają w rzeszowskim Muzeum Etnograficznym długą, niemal dziesięcioletnią tradycję. W minionych latach przedstawiane były między innymi szopki krakowskie przy
współpracy z Muzeum Historycznym Krakowa oraz szopki z regionu sądeckiego. Zorganizowana była również duża przekrojowa wystawa, na której można było zobaczyć szopki z całego Podkarpacia. Prezentowane
na niej szopki wypożyczyły muzea, m.in. z Sanoka oraz z Przemyśla.
Na tegorocznej wystawie można podziwiać szopki wykonane przez ludowych twórców z regionu rzeszowskiego, m.in. z Łąki, spod Domaradza, z regionu łańcuckiego, jak również z okolic Gorlic. W większości
prezentowane szopki to dzieła twórców już nieżyjących. Można wymienić nazwiska cieszące się dużym uznaniem w kręgach miłośników sztuki ludowej, jak: Czocher, Bąk, Hajec, Socha. Ze względów lokalowych
przedstawiono zwiedzającym tylko część zbioru szopek należącego do rzeszowskiego Muzeum Etnograficznego. Cały zbiór szopek liczy ponad trzydzieści eksponatów. Są wśród nich szopki małe, przedstawiające
minimalną liczbę osób, są również rozbudowane, przedstawiające dużą liczbę postaci, misternie zdobioną szopę lub też zawierające dodatkowe elementy, takie jak mechanizmy korbowe, oświetlenie. Większość
szopek to oczywiście rzeźby i konstrukcje drewniane. Prezentowana jest również oryginalna szopka, w której postacie są wykonane z wypalonej gliny.
Można wyróżnić dwa rodzaje szopki ludowej. Jeden z nich to szopka stacjonarna. Zazwyczaj w jej skład wchodzą figury Świętej Rodziny, pasterzy, Trzech Królów. Ten typ szopki, wyłączając szopkę kościelną,
nie posiada długiej tradycji rzeźbiarskiej. Powojenne konkursy i zainteresowanie kolekcjonerów sprawiło, że szopka bożonarodzeniowa zaczęła cieszyć się większym zainteresowaniem ludowych rzeźbiarzy. Wśród
szopek, które można oglądać na przygotowanej wystawie jest również szopka stacjonarna, która była dziadkowym prezentem dla wnuka.
Natomiast drugi rodzaj szopek ludowych związany był z kukiełkowymi przedstawieniami wykonywanymi przez kolędników i tradycja ta sięga co najmniej końca XIX w. Technika wykonywania tych szopek nie
dorównywała jednak szopkom stacjonarny. Były one tworzone niekoniecznie przez rzeźbiarzy, lecz po prostu przez tych, którzy chcieli z tymi szopkami kolędować po wsi. W związku z tym, postacie były przedstawiane
w sposób bardzo schematyczny i prosty. Ciekawym urozmaiceniem szopek ludowych jest wprowadzenie postaci współczesnych, które autor uznaje za ważne.
Prezentowane w Muzeum Etnograficznym szopki pochodzą głównie z lat 60. W tych latach cieszyły się one również największym zainteresowaniem kupców i kolekcjonerów. Cepelia organizowała również konkursy
i przeglądy szopek ludowych.
Wystawę można oglądać zgodnie z tradycją do 2 lutego.
Pomóż w rozwoju naszego portalu