„Dziecko nie jest własnością rodzica,
jest niezależnym człowiekiem
posiadającym poczucie godności”
(Anna Jasińska, „Dobre rozmowy...”)
Nastała moda na psychoanalityków. Masz problem? Udaj się do swojego „guru” od psychologii. On uleczy z bólu twoją duszę, da cudowną receptę na życie i wszystkie doczesne
problemy. Przy okazji porządnie wyczyści twoje kieszenie. Jeśli masz kłopoty, a przy okazji za dużo pieniędzy - idź i daj mu zarobić.
„Nie masz swojego psychoanalityka?!” - głosy niedowierzania zmieszanego z lekkim oburzeniem można usłyszeć w pewnych kręgach towarzyskich. Wizyta u psychologa
należy tam bowiem do dobrego tonu. Trzeba uczęszczać na regularne z nim spotkania, podczas których pomoże rozwiązać wszelkie troski emocjonalne, rodzinne, zawodowe, a gdy już upora
się z tobą, każe przysłać twojego małżonka lub partnera, przyjaciół, dzieci, może też sfrustrowanego psa?
Ten żartobliwy ton wyraża mój dystans do modnej na Zachodzie instytucji psychologa, który ma być panaceum na nasze zmartwienia i każdy życiowy problem. Wiem, że w dzisiejszym
mocno przyspieszonym tempie życia, w czyhających na każdym kroku sytuacjach stresowych, zwłaszcza w naszej polskiej, bałaganiarskiej rzeczywistości, nie łatwo jest utrzymać równowagę
psychiczną. Ale przeciętnych Polaków po prostu nie stać na luksus terapii u psychologów. Musimy sami radzić sobie ze zdenerwowaniem, napięciem i rozładowywaniem frustracji.
Dobra formacja religijna jest najlepszą receptą na bolączki duszy. Niejednokrotnie ludzie o rozbudzonych ambicjach intelektualnych, którzy z jakichś powodów odrzucili ze swojego
życia praktyki religijne, po pewnym czasie czują się zagubieni w poszukiwaniu sensu życia, w ustanowieniu właściwych proporcji w hierarchii wartości, w niuansach
rozróżniania dobra od zła. Są osoby, które miotają się pod naporem wewnętrznych napięć, bo nie wystarcza im ani dobrobyt, ani pozycja towarzyska, ani też wartości intelektualne i zdobyta wiedza.
Psychoanalityk może w tej sytuacji pomóc jedynie doraźnie, ale problemy będą powracać, bo życie takiego człowieka jest płytkie, pozbawione głębi duchowej.
Nie twierdzę, że wiedza z dziedziny psychologii jest bezużyteczna. Przeciwnie, uważam, że może być ona bardzo pomocna w relacjach z drugim człowiekiem. Należy tylko
korzystać z niej z umiarem i odpowiednią rezerwą. Istnieją lektury, które mogą nam wskazać, jak postępować w życiu, by ustrzec się konfliktów i napięć
w najbliższym otoczeniu: w domu, pracy, wśród sąsiadów.
Szczególnie trudną sztuką w dzisiejszym świecie jest wychowywanie młodych ludzi. Przyznają to nawet osoby starsze, które niegdyś, wychowując dzisiejsze średnie pokolenie, nie napotykały
na tyle zagrożeń docierających ze świata zewnętrznego. Wpływ mediów i środowisk młodzieżowych nie był aż tak przemożny. Dziś narkomania, alkoholizm młodocianych, rozwiązłość seksualna,
a także agresja, przemoc i napór różnego rodzaju sekt religijnych to - bez właściwej formacji duchowej młodego człowieka - matecznik nie do przebycia.
Na wizyty u psychoanalityków raczej nas nie stać, ale może warto czasem zainwestować w dobrą lekturę. Ostatnio ukazała się książka z dziedziny psychologii, która może
ułatwić rozmowę rodziców z dziećmi nastoletnimi i pomóc w poszukiwaniu dobrego dla obu stron rozwiązania problemów. Jest nią pozycja: Dialogi... Wojciech Eichelberger
i Andrzej Samson w rozmowie z Anną Jasińską. Dobre rozmowy, które powinny odbyć się w każdym domu. Jak zapewniają autorzy, motywacją do napisania tej książki
była chęć „przyjścia z pomocą rodzicom i nastolatkom w konstruktywnym przechodzeniu trudnego okresu, jakim jest dla rodziny dorastanie dzieci”. Faktycznie,
podczas tej lektury mamy możliwość prześledzenia wzorcowych przykładów dialogów między rodzicami i nastolatkami, dotykających trudnych i spornych kwestii. Istnieją pewne schematy
rodzinnych rozmów, które pozwalają na uniknięcie wzmożenia emocji i przerwania rozmowy w najmniej pożądanym momencie.
Autorzy książki proponują kilka przykładowych tematów, które budzą najwięcej kontrowersji podczas domowych dialogów, np.: „Chcę sobie zrobić tatuaż”, „nie chcę żebrać o każdy
grosz”, „nie czytajcie moich listów”, „ja się z wami nudzę”, „kiedy wreszcie wyniesiesz śmieci?”, „grozi mi powtarzanie klasy”, „nie
wracam na noc”, czy „chcę jechać pod namiot”. Doprowadzenie takich rozmów do końca, bez trzaskania drzwiami, bez złości i płaczu z obu stron, bez mających potem
nastąpić „cichych dni” to - według autorów książki - już spory sukces.
Wiedza psychologiczna pozwala prowadzić negocjacje, dlatego chyba warto, by rodzice także taką wiedzę posiedli. Może uda się dzięki temu pokonać istniejące bariery i wybrnąć z sytuacji
wydających się chwilami nie do przebycia?
Na zakończenie pragnę przytoczyć fragment omówionej powyżej pozycji, który zapewne pocieszy niejednego rodzica dzieci nastoletnich. „Jeśli nasze dziecko nie przejawia żadnych oznak buntu, we wszystkim
zgadza się z mamą i tatą, powinno to budzić raczej nasz niepokój niż entuzjazm. To wcale nie jest ideał, do którego należy dążyć. Problem nie w tym, że dziecko w pewnym
momencie zacznie się buntować, ale jak to będzie robić i jaka będzie nasza reakcja na ten bunt, czyli co i w jaki sposób będziemy mieli wtedy dziecku do powiedzenia. I czy
w ogóle będziemy potrafili z nim rozmawiać?”.
Pomóż w rozwoju naszego portalu