Stanisław Czajka urodził się 13 listopada 1897 r. we wsi Kamienna,
w powiecie włocławskim. Jego rodzice, Andrzej i Marianna z domu Gapińska,
prowadzili niewielkie gospodarstwo rolne. Sakrament chrztu św. otrzymał
w kościele parafialnym w Lubieniu Kujawskim. Stanisław już od najmłodszych
lat, jako ministrant, czuł powołanie do służenia Bogu. Jako uczeń
szkoły powszechnej w Kłotnie, znał miejscowego proboszcza - ks. Franciszka
Świetlickiego. Kapłan ten miał silny wpływ na umocnienie powołania
młodego Stanisława, pomógł mu również w podjęciu nauki w gimnazjum
w Piotrkowie. Do czasu wybuchu I wojny światowej chłopiec ukończył
pięć klas gimnazjum. Dalszą naukę pobierał prywatnie.
W 1915 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego we
Włocławku. W zdobywanie wiedzy i zapewnienie bytu materialnego wkładał
dużo wysiłku. Wpłynęło to na pogorszenie stanu zdrowia w takim stopniu,
że władze seminaryjne uznały, iż jest ono za słabe, by mógł otrzymać
święcenia. Jednak w następnych latach stan zdrowia się poprawił.
11 kwietnia 1917 r. Stanisław Czajka otrzymał święcenia niższego
stopnia, a w 1920 r. pozostałe święcenia: subdiakonatu - 28 lutego
i diakonatu - 20 marca. 13 marca 1920 r. ówczesny ordynariusz kujawsko-kaliski
- bp Stanisław Kazimierz Zdzitowiecki udzielił mu święceń kapłańskich.
Pracę duszpasterską rozpoczął jako wikariusz w parafii
Konopiska u boku ks. Stefana Wróblewskiego. Pracował tam niespełna
rok, po czym został przeniesiony do parafii Pajęczno. 5 listopada
1921 r. został wikariuszem w parafii św. Barbary w Częstochowie.
Oprócz obowiązków wikariuszowskich uczył religii w miejscowych szkołach
powszechnych, a także prowadził organizacje młodzieżowe. Chciał kontynuować
studia z zakresu prawa kanonicznego, ale przeszkodą okazała się zbyt
mała liczba kapłanów do pracy duszpasterskiej w nowo powstałej diecezji
częstochowskiej.
W październiku 1927 r. biskup częstochowski Teodor Kubina
zwolnił ks. Stanisława Czajkę z obowiązków wikariusza i zezwolił
na rozpoczęcie studiów z zakresu prawa kanonicznego na Katolickim
Uniwersytecie Lubelskim. Rozpoczynając studia w Lublinie, przerwał
wcześniej podjęte studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Po roku uzyskał licencjat, po czym odbył dwie podróże zagraniczne:
do Innsbrucka i Lowanium. Po powrocie do kraju, 31 października 1930
r., przedstawił rozprawę doktorską napisaną pod kierunkiem o. prof.
Gommara Michielsa OFMCap.: Przedawnienie w prawie karnym kanonicznym.
Praca ta została opublikowana w Lublinie w 1934 r. Następnie przez
lata pełnił w diecezji funkcję sekretarza generalnego katolickich
stowarzyszeń młodzieżowych męskich i żeńskich. Jest wielce prawdopodobne,
że w ramach tej działalności wydawał kilkustronicowe miesięczniki:
Okólnik Związku Młodzieży Polskiej Męskiej w Częstochowie i Okólnik
Związku Młodzieży Polskiej Żeńskiej w Częstochowie. 12 stycznia 1932
r. Wydział Prawa Kanonicznego KUL wydał uchwałę, w której zlecił
ks. dr. Czajce prowadzenie wykładów. Wykłady te prowadził przez 4
lata.
Z początkiem roku akademickiego 1936/37, po śmierci ks.
dr. Karola Makowskiego, bp Teodor Kubina powierzył ks. dr. Stanisławowi
Czajce stanowisko rektora Częstochowskiego Seminarium Duchownego
w Krakowie. Ks. Czajka przygotował w tym czasie do druku pracę: Powołanie
kapłańskie i obowiązki kapłańskie w świetle uchwał I Synodu Plenarnego
na Jasnej Górze 1936 r. Pracę tę drukowano w Sosnowcu. Nie ukazała
się ona jednak na półkach księgarskich, ponieważ jej druk przerwały
działania wojenne.
Normalny i spokojny tryb pracy rektorskiej ks. Czajki
zakłóciła wojna. W pierwszych miesiącach wojny zamknięto Uniwersytet
Jagielloński, a jego profesorów wywieziono do Oranienburga. Na początku
roku akademickiego 1939/40, 5 listopada, niemieckie władze wydały
nakaz eksmisyjny. Seminarium Duchowne musiało opuścić zajmowany do
tej pory gmach. Mimo czterokrotnych eksmisji udało się utrzymać Seminarium
i prowadzić wykłady. Było to możliwe dzięki sile ducha, nadzwyczajnej
energii i poczuciu obowiązku wobec Ojczyzny i Kościoła, jakie posiadał
Ksiądz Rektor, a także dzięki zrozumieniu kard. Adama Sapiehy i poparciu
krakowskich profesorów.
Stanowisko rektora Częstochowskiego Seminarium Duchownego
w Krakowie ks. Czajka pełnił do 1944 r. Papież Pius XII mianował
go - na miejsce zmarłego w 1943 r. bp. Antoniego Zimniaka - biskupem
tytularnym Centurii Numidyjskiej i biskupem pomocniczym częstochowskim.
Był jedynym Polakiem mianowanym biskupem w czasie II wojny światowej.
Sakrę biskupią przyjął 28 października 1944 r. Konsekratorem był
bp Teodor Kubina, a współkonsekratorami biskup katowicki Stanisław
Adamski i biskup pomocniczy katowicki Juliusz Bieniek. Mianowano
go równocześnie wikariuszem generalnym w diecezji. 6 lutego 1946
r. otrzymał nominację na egzaminatora prosynodalnego z zakresu prawa
kanonicznego. Jakiś czas później został konsultorem diecezjalnym.
W 1947 r. powierzono mu zarząd parafią św. Barbary w Częstochowie,
lecz nie przyjął go ze względów zdrowotnych. Od 23 grudnia 1948 r.
pełnił obowiązki proboszcza w parafii św. Zygmunta w Częstochowie.
W tym samym czasie pracował w Kurii Diecezjalnej. W czerwcu 1951
r. bp Zdzisław Goliński zlecił mu oraz ks. Alojzemu Jatowtowi i ks.
Stanisławowi Zimorowiczowi przygotowanie petycji do Stolicy Apostolskiej,
aby ta wyraziła zgodę na utworzenie Kapituły Katedralnej częstochowskiej.
Po jej utworzeniu bp Czajka mianowany został prepozytem Kapituły
Katedralnej w Częstochowie.
Po śmierci bp. T. Kubiny, od 13 lutego do 17 czerwca
1951 r., pełnił rządy wikariusza generalnego. Drugi raz rządził diecezją
po śmierci bp. Zdzisława Golińskiego, tj. od 6 lipca 1963 r. do 5
lutego 1964 r. W czasie pełnienia obowiązków biskupa pomocniczego
wizytował wiele parafii. Był również wizytatorem zakonów i zgromadzeń
żeńskich. Troskliwie opiekował się seminariami częstochowskimi: Niższym
Seminarium Duchownym w Częstochowie i Wyższym Seminarium Duchownym
Diecezji Częstochowskiej w Krakowie. Po objęciu rządów w diecezji
przez ks. dr. Stefana Barełę (trzeci biskup częstochowski), 22 lutego,
bp Czajka mianowany został wikariuszem generalnym. We wrześniu zaś
rozpoczął przewodniczenie w Komisji ds. Muzyki i Śpiewu Kościelnego.
Mimo żywego zainteresowania obradami II Soboru Watykańskiego, nie
dane mu było uczestniczyć w żadnej z sesji.
W związku z postępującą chorobą bp Czajka został skierowany
na leczenie. Zanim udał się na urlop zdrowotny, bierzmował młodzież
w swojej parafii. Brał również udział w Dniach Maryjnych diecezji
przemyskiej. Stamtąd wyjechał do Kołobrzegu na kurację. 3 lipca wrócił
do Częstochowy. Wieczorem uczestniczył jeszcze w Apelu Jasnogórskim.
Rankiem 4 lipca 1965 r. nastąpił atak serca. Mimo natychmiastowej
pomocy lekarskiej bp S. Czajka zmarł o godz. 13.50. Na ostatnią drogę
w sakramenty święte zaopatrzył biskupa o. Marian Toth z Jasnej Góry.
Do ostatniej chwili Ksiądz Biskup zachowywał przytomność umysłu. "
Matuchno Kochana, zabierz już swego biednego robaczka" - to jego
ostatnie słowa. Zaznaczyć trzeba, że bp Czajka był gorliwym czcicielem
Matki Bożej Częstochowskiej i swego patrona św. Stanisława Kostki.
Jeszcze w dniu zgonu przeniesiono zwłoki do kościoła
św. Zygmunta. 5 lipca trumnę wystawiono w bazylice katedralnej. Uroczystości
pogrzebowe odbyły się 6 lipca 1965 r., przy udziale Prymasa Polski
Stefana Kardynała Wyszyńskiego, abp. Karola Wojtyły - metropolity
krakowskiego, bp. Stefana Bareły - ordynariusza częstochowskiego,
bp. Antoniego Pawłowskiego - ordynariusza włocławskiego i wielu innych.
Bp Stanisław Czajka pochowany został w krypcie bazyliki
katedralnej w Częstochowie.
Ksiądz Biskup w swoim herbie umieścił krzyż z ołtarza
Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. Podkreślił w ten sposób
swój związek z Krakowem, gdzie pracował jako rektor Seminarium częstochowskiego.
W tle znajduje się palący się Wieluń, szpital i kolegiata wieluńska,
zbombardowana 1 września 1939 r. Zawołaniem bp. Czajki były słowa: "
Mihi vivere Christus - Moim życiem Chrystus".
Pomóż w rozwoju naszego portalu