Reklama

„Tryptyk rzymski” Jana Pawła II jako swoista forma komunikacji

Niedziela legnicka 4/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Jan Paweł II w 1992 r. z okazji Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu tak mówił o komunikacji: „Celebrujemy Boże dary słowa, słuchu, wzroku, które umożliwiają nam wyjście z izolacji i naszej samotności, wyjście ku innym z naszymi myślami i uczuciami. Celebrujemy dar pisma i lektury, dzięki którym mądrość przodków dociera do nas, a nasze doświadczenia i nasze refleksje są przekazywane przyszłym pokoleniom. Uznajemy wartość cudownych wynalazków, dzięki którym docierać można do każdego człowieka”. Pojęcie komunikacji dotyczy różnorodnych zjawisk, ale najogólniej można ją określić jako przekazywanie innym własnych myśli, idei, uczuć, pragnień. Zakłada to istnienie relacji międzyludzkich oraz istnienie społeczeństwa, które posługuje się systemem mediów. Zbiór poezji Jana Pawła II Tryptyk rzymski - medytacje jest swoistą formą komunikacji. Ojciec Święty przekazuje nam własne refleksje. Tym razem nie przemawia do nas oficjalnym językiem Magisterium Kościoła, lecz językiem osobistych myśli i przeżyć, językiem poezji. Tryptyk Jana Pawła II składa się z następujących części: część l - Strumień, część II - Medytacje nad Księgą Rodzaju na progu Kaplicy Sykstyńskiej i część III - Wzgórze w krainie Moria. Warto nadmienić, iż każdą z trzech części poprzedza napisany własnoręcznie przez Ojca Świętego fragment, który oddaje proces twórczy towarzyszący powstawaniu tego dzieła. Część l rozpoczyna się od fragmentu zatytułowanego Zdumienie.
Właśnie to zdumienie wyróżnia człowieka w świecie natury, nadaje sens jego przemijaniu, podczas gdy natura przemija milcząco:
Potok się nie zdumiewa, gdy spada w dół i lasy milcząco zstępują w rytmie potoku - lecz zdumiewa się człowiek!
Człowiek jest tutaj zwornikiem między Stwórcą a stworzeniem, duchem a materią, jest „miejscem spotkania z Przedwiecznym Słowem” - tak jak w Księdze Rodzaju. Samotność i kruchość egzystencji człowieka przynagla go do szukania sensu jego istnienia i to poszukiwania aktywnego:
Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry, pod prąd.
Przedzieraj się, szukaj, nie ustępuj.
Tak więc ta część wprowadza nas w sytuację człowieka wiary bytującego między stworzeniem a kresem, stanowi jakby wstęp do części drugiej - zasadniczej, czyli do Medytacji nad Księgą Rodzaju na progu Kaplicy Sykstyńskiej. To, o czym mówi Księga Rodzaju, tutaj uzupełnia kontemplacja fresków Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej. Najpierw Początek, który wyłonił się z niebytu posłuszny stwórczemu Słowu, potem Kres, Sąd Ostateczny. Jest to droga każdego z nas, także Ojca Świętego. Dzieło Michała Anioła bazuje na nagości, która nie gorszy, bo takie jest widzenie Boga.
Widział: Omnia nuda et aperta sunt ante oculis Eius (Wszystko odkryte i odsłonięte jest przed Jego oczami) i wiedział, że wszystko, co stworzył było dobre. Tak samo było z pierwszymi ludźmi stworzonymi na obraz i podobieństwo Boga. Ten akt stwórczy był bardzo dobry. Jest też tu zawarte pytanie: Kim jest Bóg? Jest Stwórcą, który ogarnia wszystko, stwarzając i podtrzymując w istnieniu - sprawia podobieństwo. Jan Paweł II właśnie w stworzeniu człowieka na obraz i podobieństwo Boga - genialnie oddane przez malowidła Michała Anioła - upatruje tę prawdę, iż „niewidzialne wyraża się w widzialnym”. Prawdę, która pozostaje niezmienna i przerasta wszelką niedoskonałość człowieka i dziejów. Dalej mówi o Bogu, że jest:
Niewypowiedziany. Samoistne istnienie.
Jedyny. Stwórca wszystkiego.
Zarazem komunia osób.
W tej Komunii wzajemne obdarowywanie pełnią prawdy, dobra i piękna. To samo wzajemne obdarowanie odnajdujemy u Adama i Ewy przed grzechem, obdarzonych prasakramentem, który oznacza „samo bycie widzialnym znakiem odwiecznej Miłości”, a więc samo sięganie do źródeł życia, do Początku, do ojcostwa i macierzyństwa, wreszcie do odpowiedzialności za dar życia. We fragmencie Spełnienie - Apokalipsis pojawia się pojęcie Kresu, Sądu tak samo niewidzialnego dla człowieka, jak Początek, który znów pomaga zrozumieć wizja malarska, czyli obraz. „Oto kres niewidzialny stał się dla nas tutaj przejmująco widzialny”. Ten kres jest widzialny dla Boga, przed którym każdy z nas stanie w swej cząstce nieśmiertelności i grzeszności. Na końcu tej części pojawia się motyw konklawe na tle polichromii Michała Anioła, który przypomina obecnym kardynałom tę wielką chrześcijańską prawdę, iż: „W Nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy”, co czyni ich odpowiedzialnymi za „dziedzictwo kluczy”. Tak było w sierpniu i październiku 1978 „pamiętnego roku dwóch konklawe”. Tak będzie też po śmierci Jana Pawła II, kiedy kierując się „ostateczną przejrzystością i światłem” wybiorą jego następcę. Wreszcie ostatnia, najbardziej fabularna część Tryptyku, to biblijna historia Abrahama, a właściwie najpierw Abrama, który jest przykładem bezgranicznej wiary i nadziei. Abram usłyszał głos Boga w swoim sercu i dlatego najpierw wyruszył z Ur w ziemi chaldejskiej, potem uwierzył, że zostanie „ojcem wielu narodów”, mimo iż do tej pory nie miał syna. Dlatego otrzymał imię Abraham - ten, który uwierzył wbrew nadziei. Ta wiara i nadzieja została wystawiona na najcięższą próbę w krainie Moria, kiedy to jedyny syn Abrahama miał stać się ofiarą. Abraham znów mówi Bogu „tak”, mimo iż po ludzku jest mu bardzo ciężko to zaakceptować. Oddaje to jego przejmujący monolog wewnętrzny z fragmentu „Rozmowa ojca z synem”. Ojciec Święty doskonale wczuwa się w sytuację nieszczęśliwego ojca. Tak rodzi się początek dialogu człowieka z Głosem, początek Przymierza człowieka z Bogiem. Dlatego też dziś powracamy do Ur, by dotknąć tej tajemnicy objawienia - tego „Czym jest dla ojca ofiara własnego syna”. Jest jednocześnie zapowiedzią śmierci ofiarnej Syna Bożego jako ostatecznej nadziei dla ludzkości, jaką jest życie wieczne.
Tak więc Tryptyk rzymski Jana Pawła II to wspaniałe świadectwo człowieka i papieża silnego bezgraniczną wiarą, nadzieją i miłością, którymi chce umocnić nas, chrześcijan XXI wieku. Jest tu również ukazana wielka odpowiedzialność urzędu papieskiego nie przed ludźmi, lecz przed Bogiem. Wreszcie jest to świadectwo tego, iż do przekazania pryncypiów wiary chrześcijańskiej może służyć poezja, jako swoista forma komunikacji. Temu przekazowi własnych refleksji przelanych na papier towarzyszy piękna recytacja w wykonaniu Krzysztofa Globisza, aktora krakowskiego, wydana na płycie kompaktowej. To dowodzi, że Ojciec Święty nie waha się korzystać z nowoczesnej techniki, by wzmocnić słowo tak, by jego refleksje dotarły do serc i umysłów jak najszerszej rzeszy odbiorców. Tryptyk zachwyca także szatą graficzną, która jest niezwykle starannie dobrana i opatrzona głównie ilustracjami malowideł Michała Anioła.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: bardzo ważne jest Słowo, wokół którego gromadzi się lud

2025-01-24 12:00

[ TEMATY ]

bp Andrzej Przybylski

Adobe Stock

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

Kapłan Ezdrasz przyniósł Prawo przed zgromadzenie, w którym uczestniczyli przede wszystkim mężczyźni, lecz także kobiety oraz wszyscy inni, którzy byli zdolni słuchać. I czytał z tej księgi, zwrócony do placu znajdującego się przed Bramą Wodną, od rana aż do południa przed mężczyznami, kobietami i tymi, którzy mogli rozumieć; a uszy całego ludu były zwrócone ku księdze Prawa. Pisarz Ezdrasz stanął na drewnianym podwyższeniu, które zrobiono w tym celu. Ezdrasz otworzył księgę na oczach całego ludu – znajdował się bowiem wyżej niż cały lud; a gdy ją otworzył, cały lud powstał. I Ezdrasz błogosławił Pana, wielkiego Boga, a cały lud, podniósłszy ręce, odpowiedział: «Amen! Amen!» Potem oddali pokłon i padli przed Panem na kolana, twarzą ku ziemi. Czytano więc z tej księgi, księgi Prawa Bożego, dobitnie, z dodaniem objaśnienia, tak że lud rozumiał czytanie. Wtedy Nehemiasz, to jest namiestnik, oraz kapłan-pisarz Ezdrasz, jak i lewici, którzy pouczali lud, rzekli do całego ludu: «Ten dzień jest poświęcony Panu, Bogu waszemu. Nie bądźcie smutni i nie płaczcie!» Cały lud bowiem płakał, gdy usłyszał te słowa Prawa. I rzekł im Nehemiasz: «Idźcie, spożywajcie potrawy świąteczne i pijcie słodkie napoje, poślijcie też porcje temu, który nic gotowego nie ma: albowiem poświęcony jest ten dzień Bogu naszemu. A nie bądźcie przygnębieni, gdyż radość w Panu jest waszą ostoją».
CZYTAJ DALEJ

Apostoł dzieci

2025-01-21 14:55

Niedziela Ogólnopolska 4/2025, str. 20

[ TEMATY ]

święty

święci

Św. Henryk de Ossó

commons.wikimedia.org

Św. Henryk de Ossó y Cervelló

Św. Henryk de Ossó y Cervelló

Był niestrudzonym głosicielem prawdy wśród dzieci i osób świeckich, który sprzeciwił się laickim trendom w edukacji.

Henryk de Ossó y Cervelló żył w czasach gdy w Europie rosnące w siłę środowiska masonerii i skrajnych liberałów rozpoczęły z Kościołem otwartą wojnę. Tak też było w jego ojczyźnie, Hiszpanii, gdzie po rewolucji wrześniowej lewicowy rząd rozpoczął systemowe prześladowanie Kościoła. W tym czasie Henryk przyjął święcenia kapłańskie i oddał się bez reszty katechizacji, widząc w edukacji ratunek dla wiernych. Okazał się niezwykle utalentowanym nauczycielem, który z łatwością zdobywał szacunek u uczniów. Doświadczeniem katechetycznym podzielił się w Praktycznym przewodniku katechety – książce, która ułatwiła innym katechetom nauczanie w tych trudnych dla Kościoła czasach. Sięgał też po nowe – jak na swoje czasy – środki społecznego przekazu, m.in. wydawał gazetę Santa Teresa de Jesús. Opieką otoczył także dzieci, które z różnych powodów nie mogły uczęszczać do szkoły – dla nich zorganizował tzw. szkółki niedzielne, w których uczyły się pisać i czytać.
CZYTAJ DALEJ

Wśród 40 nowych lektorów ustanowionych przez Ojca Świętego są 23 kobiety

2025-01-27 07:18

[ TEMATY ]

Watykan

papież Franciszek

lektorzy

Vatican News YouTube

Papież Franciszek ustanowił 40 mężczyzn i kobiet do posługi lektora.

Podczas Mszy św. w Bazylice Świętego Piotra 26 stycznia papież Franciszek oficjalnie ustanowił 23 kobiety i 17 mężczyzn lektorami, wręczając im egzemplarze Biblii i instruując, aby głosili wiarę młodym i starszym:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję