Ten felieton będzie nieco inny, pisany w Los Encuentros w Ekwadorze, w wysokich Andach. Przed moimi oczyma znajduje sie przepiękna świątynia, dokładnie taka sama, jak w Zwięczycy pod Rzeszowem, wybudowana tutaj przez polskiego misjonarza ks. Zdzisława Rakoczego pochodzącego z diecezji przemyskiej. Mocno wypalona klinkierowa cegła, białe obramowania wokół witrażowych okien, ażurowa dzwonnica, a wewnątrz kościoła polskie rzeźby, a także na centralnym miejscu obraz Matki Bożej Częstochowskiej, a na dodatek mieszkańcy, Metysi, śpiewający podczas Mszy św. Czarną Madonnę - to niecodzienny i zdumiewający widok.
Choć trzeba napisać, że misyjna parafia ks. Rakoczego jest jedną z wielu, jakie prowadzą w tym kraju Polacy. W sumie księży fideidonistów, czyli polskich księży diecezjalnych, którzy pracują w Ekwadorze, jest jedenastu. Napiszę o nich coś więcej po powrocie do kraju. Obecnie jako osoba towarzysząca ks. Andrzejowi Halembie, który będąc sekretarzem Komisji Misyjnej Episkopatu Polski wizytuje polskich księży, notuję skrzętnie wrażenia, którymi pokrótce chciałbym się podzielić.
Ameryka Południowa na pierwszy rzut oka przypomina Polskę. Mam, oczywiście, na myśli sytuację gospodarczą. To, co się zauważa, to ogromna rozpiętość między bogactwem a biedą, przedsiębiorstwa i banki w obcych rękach, wysokie bezrobocie, urzędnicza korupcja, o czym codziennie donoszą gazety. Mimo że Ekwador ma bogate złoża ropy naftowej, kopalnie złota, jest największym eksporterem bananów oraz innych owoców cytrusowych, bogacą się jednostki, a większość mieszkańców żyje w wielkiej nędzy.
A trzeba dodać, oczywiście w przenośni, że Pan Bóg stwarzając Ekwador, jakby ze szczególną miłością pochylił się nad tym krajem. Są tu bowiem niemal wszystkie owoce z raju, owoce południowe. Przez kraj przechodzi równik, ale klimat jest o wiele łagodniejszy niż w Afryce. Zwłaszcza w Andach, w niższych partiach, jest zielono, ciepło i przyjemnie przez cały rok. Czegóż więc trzeba więcej, aby np. rozwinąć turystykę, pozwolić zarabiać milionom ludzi, a nie wyłącznie jednostkom?
Tymczasem mijając jedną z dzielnic największego miasta Ekwadoru, Guajaquil, jest się wprost zaszokowanym bogactwem prywatnych posiadłości. To tak jakby najzdolniejsi architekci świata pokazali tu swoje talenty. Ogrodzone rezydencje, chronione przez specjalne bramki i ochroniarzy, toną w kwiatach, przywołują przed oczy wszystko to, co piękne. Tak żyją jednostki.
Kilka kilometrów dalej rozpoczynają się dzielnice ubóstwa, także toną, ale - w błocie. Domki sklecone z desek lub liści palmy, stojące na palach, przedstawiają absolutny obraz nędzy i rozpaczy. Tak żyją miliony. Trudno o tym wszystkim myśleć ze spokojem, gdyż na murach miejskich budynków aż roi się od haseł o wolności i solidarności. Tej drugiej na pewno nie ma, ta pierwsza może i jest, ale bardzo okrojona, wszak przed każdą miejscowością znajduje się przeszkoda na drodze, przed którą samochód musi wyhamować, a następnie podchodzi policjant i w zależności od humoru albo sprawdza dokumenty, albo wyciąga tylko rekę, pokazując jeden palec, co oznacza, że oczekuje jednego dolara. Jeśli tych palców pokazanych jest więcej, to, oczywiście, trzeba mu wręczyć większą liczbę banknotów. Ponieważ wszędzie poruszamy się z naszymi misjonarzami, nie płacimy. Ojcowie misjonarze, padrecinto, cieszą się powszechnym poważaniem. Gdyby tak jeszcze ta powszechość dotyczyła praktyk religijnych?
Z tym jest znacznie gorzej, choć podobnie jak w Polsce, prawie wszyscy mieszkańcy są ochrzczeni, niemal w każdej wiosce jest kaplica, a w miasteczku kościółek. Całe wieczory słucham opowieści misjonarzy o ich pracy, i można powiedzieć, młodzieńcza przygoda łączy się z powagą głoszenia Ewangelii. Oprócz parafii w mieście każdy misjonarz ma do obsłużenia kilkanaście kaplic na wsiach, przemierza więc samochodem setki kilometrów, ociera się o niebezpieczeństwa, a nierzadko pada ofiarą napadu. Choć trzeba od razu dodać, że za kradzież i pobicie jednego z księży miejscowa mafia wydała na złodzieja wyrok śmierci. Zastrzelono go. Chodziło o to, aby policja z prowincji nie prowadziła dochodzenia w tej sprawie. Obawiano się, że przy okazji mogłyby wyjść na jaw inne akty bezprawia, tym razem dokonywane za przyzwoleniem mafii.
Generalnie więc, misjonarze cieszą się wielkim uznaniem. To oni nierzadko zakładają katolickie szkoły dla dzieci z biednych rodzin, ambulatoria i apteki z tanimi lekarstwami. Bywa nawet, że służą jako pielęgniarze asystujący przy porodach. Jak opowiada jeden z misjonarzy, w nocy obudziło go dobijanie do drzwi. To mężczyzna prosił o podwiezienie żony do szpitala. W samochodzie rozpoczął się poród. Innym razem o podobną posługę poprosiła lekarka, która dochodzi do chorych w parafii. Padre miał ją tylko podwieźć do jednego z domów. Na miejscu okazało się, że kobieta zaraz będzie rodzić. Najpierw lekarka chciała, aby misjonarz tylko zagotował wodę, a potem ni stąd, ni zowąd wręczyła mu małą urodzoną dziewczynkę i poleciła ją obmyć. Opowiadając o tym, polski misjonarz wyraźnie wzruszył się. Zakończył słowami, że asystował przy rodzącym się życiu i to wzruszenie jest nie do zapomnienia.
Ale, jak mówi dalej, misjonarskie życie wcale nie jest samą przygodą. Indiańskie dziecko jest bardzo ładne na zdjęciu. W rzeczywistości może okazać się bardzo brudne, źle wychowane, nieznośne... Przede wszystkim jednak biedne, bardzo biedne. To, co się widzi, o czym już pisałem, to bieda, bieda, bieda. Ta materialna i duchowa. Ludzi trapią choroby, głównie malaria, a lekarstwa są bardzo drogie. Także wizyta u lekarza jest bardzo droga. Wykształceni w Stanach Zjednoczonych muszą się "odkuć" za wydane na studia pieniądze. A ponadto prowadzą bardzo kosztowne prywatne kliniki. A niestety, szpitale pań-stwowe przedstawiają obraz nędzy i rozpaczy. Widziałem w środku jeden z nich. To raczej przytułek dla umierających, aniżeli szpital. Ale nawet i tam naciąga się każdego na pieniądze. Np. poród jest bezpłatny, ale niemal każdej rodzącej proponuje się cesarskie cięcie jako rzekomo bezpieczniejsze rozwiązanie. A to już kosztuje.
Ameryka Południowa, a przede wszystkim takie kraje, jak Meksyk, Argentyna, Brazylia czy Ekwador miały się stać wzorcowymi państwami o wysokiej stopie rozwoju. Rzekomo dzięki zrównaniu miejscowej waluty z dolarem amerykańskim, a także poddaniu się pod kuratelę międzynarodowego funduszu walutowego, wpuszczeniu na rynek wielkich obcych koncernów, wszystkie problemy powinny były zniknąć. Tymczasem kolejno wymienione państwa zaczęły wpadać w niewyobrażalny kryzys finansowy i gospodarczy. Czy podobna sytuacja nie grozi również Polsce? O tym w kolejnych refleksjach z drugiej półkuli. Gorąco, choć w porze deszczowej, pozdrawia