Historyczne wydarzenie, na które oczekiwano w diecezji zamojsko-lubaczowskiej od kilku lat miało miejsce w sobotę 9 września br. na Rynku Wielkim w Zamościu. Tym szczególnym wydarzeniem, którym żyła cała diecezja było ukoronowanie obrazu Matki Bożej Opieki, zwanej Odwachowską z katedry zamojskiej. Do przeżycia tego świętego dnia parafia katedralna oraz cała diecezja przygotowywała się poprzez czytanki majowe o Matce Bożej Odwachowskiej, katechezy maryjne. Samą uroczystość koronacji poprzedziły misje święte w parafii, które prowadzili Ojcowie Redemptoryści z Tuchowa.

Oczekiwanie

W piękne, słoneczne, sobotnie przedpołudnie liczne rzesze pielgrzymów zgromadziły się na Rynku Wielkim w Zamościu, który w tym dniu stał się jedną wielką świątynią. Wszyscy w ogromnym rozmodleniu oczekiwali uroczystej procesji, w której zostanie przyniesiony na zamojski rynek łaskami słynący Obraz Matki Bożej Opieki z katedry. Trud pielgrzymi podjęły dzieci, młodzież, nie zabrakło także dorosłych. Pielgrzymi, wraz ze swymi duszpasterzami, przybyli między innymi z parafii Tarnogród, Szarowola, Matki Bożej Nieustającej Pomocy z Hrubieszowa, Płoskiego, Lubaczowa, Józefowa, Trzeszczan, Krynic, Dub, Lipska k. Zamościa, Żdanowa, ziemi tomaszowskiej, Wielączy i wielu, wielu innych parafii i miejscowości. Uroczystości koronacyjne zaszczycili także swoją obecnością przedstawiciele władz samorządowych województwa lubelskiego oraz miasta Zamościa.

Już od godz. 10.00 na Rynku Wielkim rozpoczęło się modlitewne czuwanie przygotowujące wiernych do tej ważnej w życiu diecezji chwili. Na placu panowała podniosła atmosfera. Flagi papieskie, maryjne, symbole religijne, kwiaty w oknach kamienic mówiły same za siebie. Za chwilę miało się zacząć coś niezwykłego. Tym podniosłym momentem miało być wyniesienie Najświętszej Maryi Panny z katedry w Zamościu do godności Królowej.

Matka wśród swoich dzieci

Przed godziną 12.00 Rynek Wielki wypełniony był już po brzegi ok. 40 tysięczną rzeszą wiernych. Procesja z cudownym obrazem Matki Bożej Opieki zdążała od strony katedry. W procesji obok kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski, szedł ks. bp Jan Śrutwa, pasterz naszej diecezji, ks. bp Mariusz Leszczyński, biskup pomocniczy oraz kilkunastu biskupów z Polski i z zagranicy. Uroczystą Mszę św. o godz. 12.00, której przewodniczył Prymas Polski kard. Józef Glemp, poprzedziło słowo Pasterza diecezji:

"Bogurodzico-Dziewico! Matko Bożej Opieki z zamojskiej katedry!

W roku kończącym wiek XX i całe drugie tysiąclecie chrześcijaństwa - w Roku Wielkiego Jubileuszu naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa pragniemy Ci oddać należną cześć oraz okazać nasze przywiązanie i miłość. Dlatego przybyliśmy na historyczny Rynek Wielki w Zamościu i chylimy głowy przed Twym łaskami słynącym Obrazem. Bierzemy nabożny udział we Mszy św., podczas której dokona się wyczekiwana od lat koronacja tego Obrazu. Dziękujemy za łaski dotąd otrzymane i usilnie prosimy o dalszą opiekę nad nami. Ciągle jesteśmy bowiem wierzącym w Boga ludem chrześcijańskim - a dzisiaj jesteśmy pobożnymi pielgrzymami do Twego tronu łaski.

Następnie Ksiądz Biskup skierował ciepłe i serdeczne słowa powitania i pozdrowienia do wszystkich przybyłych na tę uroczystość, a w szczególności do Księdza Prymasa kard. Józefa Glempa: "W Roku Wielkiego Jubileuszu, pierwszym i najważniejszym pielgrzymem do sanktuarium katedralnego w Zamościu jest Prymas Polski, ks. kard. Józef Glemp. Dostojnego Gościa z Warszawy, który kolejny raz zawitał w nasze strony, gorąco i serdecznie teraz pozdrawiamy! Cieszymy się z obecności Księży Arcybiskupów i Biskupów z różnych okolic Polski, a także z zagranicy. Na tę niezwykłą uroczystość przybyło duchowieństwo, władze cywilne, alumni Wyższego Seminarium Duchownego, siostry zakonne i oczywiście wielotysięczny wierzący nasz lud.

Znajdujemy się na ziemi o głębokich tradycjach chrześcijańskich. W tych dniach, towarzyszących naszej koronacji, napisano o tej ziemi uderzająco piękne i mądre słowa:

Więź z Bogiem mieszkańców Roztocza jest najsilniejsza ze wszystkich więzi. Skąd to wiadomo? Jeśli przypadkiem spotkana kobieta wracając z autobusu, w czasie beztroskiej pogawędki rzuca, ot tak sobie: "Cóż, życie nasze na ziemi to przecież chwilka, jesteśmy tu w drodze do Ojca", jeżeli inna sterana życiem kobieta opowiada, zbierając jabłka w ogrodzie, że wszystkie życiowe niepowodzenia, wszystkie doświadczenia przezwyciężyła wzywając Boga i Maryję, wiedząc że takie wezwanie nie pozostaje bez odpowiedzi; jeżeli kościoły w niedzielę nie mogą pomieścić wiernych, a długie kolejki do konfesjonałów ustawiają się w każde większe święto; jeżeli mieszkańcy tej ziemi szanują historię, bowiem życie ich przodków jest dla nich taką samą realnością jak ich własne - to znaczy, że nic nie zostało uronione z wielkiego skarbu wiary, jaki przechowywały poprzednie pokolenia Polaków (E. Polak-Pałkiewicz: Jak za dawnych czasów, Niedziela nr 37 z 10 września 2000)".

Na zakończenie Ksiądz Biskup przypomniał słowa Ojca Świętego Jana Pawła II wypowiedziane w roku ubiegłym na zamojskiej ziemi oraz poprosił Księdza Prymasa o przewodniczenie Mszy św., wygłoszenie kazania oraz koronowanie Obrazu.

W czasie uroczystej Mszy św. do zgromadzonych na Rynku Wielkim czcicieli Maryi Ksiądz Prymas w swojej homilii nawiązał do ostatniej pielgrzymki Ojca Świętego do Polski, a w szczególności do nawiedzenia zamojskiej ziemi. Mówił o pięknie przyrody, która nieodzownie łączy się z trudną pracą rolników. "Te wydarzenia sprzed roku - mówił do zebranych - były wprowadzeniem nas w ten rok, który przeżywamy dzisiaj, który nazywamy Jubileuszem, a który z okazji koronacji obrazu Matki Bożej mamy sobie bardziej uświadomić i odpowiedzieć na pytanie: co dla mnie znaczy Rok Wielkiego Jubileuszu?". W roku przeżywanego Jubileuszu Ksiądz Prymas wezwał do refleksji nad stanem naszej wiary. Czym jest Jubileusz i jakie znaczenie ma on w naszym życiu? Jubileusz ma nam uświadomić, kim jest dla nas Jezus Chrystus. On ma przekształcać nasze życie, często odbiegające od Ewangelii, w życie dzieci Bożych. Dalej mówił Kaznodzieja, że to nie ludzie wybierają miejsca czczenia Maryi, ale Ona sama powołuje sanktuaria w różnych miejscach na ziemi. Zamość też jest wybrany przez Maryję. " Każdy kraj posiada miejsca, które Matka Boża wybiera, i które są znakiem naszej wiary i znakiem posłannictwa Maryi, która ukoronowana w niebie, wypełniając swoją misję wobec dzieła Syna, jakim jest Kościół, ma przybliżać ludzi do Ewangelii, do dobrego życia. To jest znak, który zaznaczy się w czasie tej Liturgii, gdy włożymy korony na czczony, łaskami słynący Obraz. (...) Maryja przyjmuje od nas koronę w tych miejscach, gdzie otoczona jest czcią". Po uroczystej homilii nastąpił oczekiwany moment nałożenia koron na skronie Matki Najświętszej i Dzieciątka Jezus poprzedzony odczytaniem Brewe Koronacyjnego. Brewe zezwalające na koronację odczytał ks. inf. Franciszek Greniuk, kanclerz Kurii diecezjalnej w Zamościu. "Diecezja zamojsko-lubaczowska. Na prośbę Ekscelencji Jana Śrutwy, biskupa zamojsko-lubczowskiego, przedstawioną na piśmie dnia 15 grudnia 1999 r., na mocy specjalnych uprawnień udzielonych przez Papieża Jana Pawła II, chętnie zezwalamy, aby łaskami słynący Obraz Dziewicy Maryi, która czczona jest nabożnie w kościele katedralnym w Zamościu pod tytułem Najświętszej Maryi Panny - Matki Łaskawej, w imieniu i z upoważnienia samego Papieża mógł być ukoronowany. Wbrew jakimkolwiek przeciwnym zarządzeniom. Z siedziby Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, dnia 17 lutego 2000 r." Podpisał: " Gergius A. Card. Medina Estevez - prefekt, Abp Franciscus Pius Tamburrino - sekretarz". Ksiądz Prymas zanim ozdobił koronami wizerunek Jezusa i Matki Bożej wypowiedział następujące słowa: "Maryjo, Matko nasza i Królowo. Prosimy Cię, abyśmy koronując Twój wizerunek na ziemi, za Twoją przyczyną zasłużyli na ukoronowanie chwałą w niebie". Następnie w milczeniu, w asyście ks. bp. Jana Śrutwy i ks. abp. Stanisława Nowaka, nałożył korony Jezusowi i Matce Najświętszej, po czym zagrzmiały fanfary i śpiew zgromadzonego ludu.

Akt zawierzenia i zakończenie uroczystości

Zwieńczeniem uroczystości koronacyjnych, bezpośrednio po Komunii św., był akt zawierzenia Matce Bożej, którego dokonał ks. prał. Czesław Grzyb, kustosz sanktuarium katedralnego. Z jego ust padły słowa: " ... Matko Pięknej Miłości i Królowo Rodzin, Twej Matczynej opiece zawierzamy wszystkie rodziny naszej diecezji. Umacniaj miłość, wierność i jedność małżeńską, wspieraj te rodziny, które borykają się z różnego rodzaju trudnościami, broń rodzącego się życia. Otaczaj Matczyną miłością dzieci i młodzież, szukającą miejsca w świecie. Spraw, by nasze rodziny, mimo ubóstwa materialnego, braku pracy i miejsca zamieszkania były środowiskiem wiary wychowując młode pokolenie w duchu wierności najtrwalszym wartościom. (...) Pocieszycielko Strapionych i Królowo Męczenników, polecamy Twemu Matczynemu Sercu ludzi chorych i cierpiących, samotnych i opuszczonych oraz tych, którzy się nimi opiekują. Matko, Ty znasz najlepiej nasze niedole. Ty wiesz, że ziemia zamojska naznaczona została na przestrzeni wieków krwią męczenników za wiarę i obrońców Ojczyzny w okresie potopu, powstań narodowych, jak i podczas walk o wolność i niepodległość w czasie II wojny światowej. Ty widziałaś łzy Dzieci Zamojszczyzny - wprowadź do nieba wszystkich poległych i pomordowanych, a żyjącym daj ludzki szacunek i radość z rozkwitu wolnej Polski. Matko spraw, abyśmy nie zniszczyli tego pięknego dziedzictwa naszych ojców i braci...". Bezpośrednio po akcie zawierzenia ks. bp Mariusz Leszczyński odczytał treść telegramu skierowanego do Ojca Świętego Jana Pawła II z okazji koronacji maryjnej w Zamościu.

Wasza Świątobliwość, Umiłowany Ojcze Święty!

Prymas Polski, kard. Józef Glemp, w obecności przedstawicieli Episkopatu, duchowieństwa i zgromadzonego licznie wiernego ludu naszej ziemi dokonał dzisiaj uroczystej koronacji łaskami słynącego Obrazu Matki Bożej Opieki, czczonego od bardzo dawna w Zamościu i całej okolicy. Pamiętaliśmy nieustannie w modlitwach o naszym Papieżu. Wyrażamy najgłębsze oddanie Następcy św. Piotra i pokornie prosimy o Apostolskie Błogosławieństwo na nasze codzienne życie według zasad Ewangelii Chrystusowej.

+ Jan Śrutwa

biskup zamojsko-lubaczowski

Następnie słowa podziękowania wygłosił Pasterz diecezji ks. bp Jan Śrutwa:

"Wasza Eminencjo, Ekscelencje, drodzy Bracia i Siostry!

Podejmując decyzję o koronacji łaskami słynącego Obrazu Matki Bożej Opieki z katedry zamojskiej mieliśmy na uwadze rozliczne motywy i kilka celów, które chcieliśmy osiągnąć. Oto niektóre z nich.

Nasza diecezja została przez Ojca Świętego Jana Pawła II oddana przed 8 laty pod szczególną opiekę Matki Odkupiciela. Żyjemy tutaj w maryjnej atmosferze naszych świątyń, kapliczek i figur przydrożnych. Lubimy się modlić do Boga za wstawiennictwem naszej Pani i Królowej nie tylko w maju czy październiku. W Roku Wielkiego Jubileuszu 2000 nie mogło więc u nas zabraknąć wyraźnego akcentu maryjnego - i dlatego przygotowaliśmy tę dzisiejszą uroczystość koronacji zamojskiego obrazu Matki Bożej Opieki.

Przed 8 laty Zamość został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Na tej liście znalazła się zatem i katedra zamojska, a z nią, oczywiście, i ten Obraz, już dziś ozdobiony koronami papieskimi i widniejący przed naszymi oczyma. Akt dzisiejszej koronacji jest znaczącym wkładem Kościoła w dziedzictwo kulturowe Zamościa, całego naszego regionu i także ojczystego kraju. Spełniamy też życzenie Ojca Świętego, by nasza wiara katolicka stawała się kulturą, a więc sposobem życia według zasad prawdziwego humanizmu.

Przez naszą Ojczyznę przechodzą obecnie rozliczne ideowe podziały i pęknięcia. Nakładają się na nie problemy gospodarcze i społeczne. Ufamy, że dzisiejsza koronacja wobec tylu świadków stanowić będzie znaczący wkład w dzieło jednoczenia polskich serc i umysłów, czyli w dzieło narodowego pojednania. Wierzymy, że z pomocą tego Obrazu ludzie otrzymują od Boga przeróżne łaski i dlatego żywimy przekonanie, iż wszyscy obdarowani tutaj przez Matkę Bożą bogactwami duszy i ciała, wprowadzać będą ład społeczny - według słów Chrystusa: Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi (Mt 5, 9).

Mając to na uwadze tym serdeczniej dziękujemy - razem z ks. bp. Mariuszem Leszczyńskim, władzami miasta i duchowieństwem - wszystkim uczestnikom dzisiejszego pobożnego świętowania w Zamościu. Jesteśmy bardzo głęboko wdzięczni Księdzu Prymasowi za przyjęcie zaproszenia, przyjazd do Zamościa, sprawowanie Mszy św., piękną homilię i podniosły akt koronacji. Nasze podziękowanie niech przyjmą również: abp Stanisław Nowak z Częstochowy, abp Bolesław Pylak z Lublin, bp Marcjan Trofimiak z Łucka na Wołyniu, bp Kazimierz Górny z Rzeszowa, bp Wiktor Skworc z Tarnowa, bp Jan Mazur z Siedlec, bp Ryszard Karpiński z Lublina, bp Zdzisław Fortuniak z Poznania, bp Bolesław Taborski z Przemyśla, bp Tadeusz Zawistowski z Łomży, bp Piotr Skucha z Sosnowca, bp Ireneusz Pękalski z Łodzi.

Nie trzeba na siłę przedłużać tej listy z podziękowaniami imiennymi, więc już ogólnie powiem, że jesteśmy wdzięczni duchownym oraz świeckim, którzy przygotowali tę uroczystość, a także tym, którzy chcieli ją z nami na tym Rynku Wielkim radośnie przeżywać. Matce Bożej Opieki polecamy sprawy Ojczyzny, Kościoła i nasze sprawy osobiste. Niech Bóg zawsze będzie nam życzliwy i niech nam nieustannie błogosławi za przyczyną i wstawiennictwem Matki naszego odkupiciela Jezusa Chrystusa, któremu cześć i chwała na wieki wieków. Amen".

Po uroczystym błogosławieństwie, które zakończyło Mszę św. korowód procesyjny z cudownym Obrazem wyruszył ulicami miasta do katedry.