Po powrocie z Londynu analizuję wciąż moje obserwacje dotyczące polskiej emigracji. Przede wszystkim tej starej, żyjącej już kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat w Wielkiej Brytanii. Wiemy o jej silnych związkach z Polską, z Kościołem, z kapłanem. Myślę jednak, że wiemy o niej wciąż jeszcze za mało, niezupełnie znamy jej historię i problemy. Wiadomo, że przez wiele lat nie mieliśmy bezpośredniego kontaktu z tymi ludźmi, bo były ograniczenia paszportowe, wizowe. Teraz wiele się zmieniło. Trzeba zainteresować się życiem brytyjskiej Polonii, poczytać o niej książki, których wyszło już dość dużo. Ci Polacy tak wiele wycierpieli, do Wielkiej Brytanii przybyli pozbawieni własności, osieroceni, pokaleczeni przez wojnę. Musimy zgłębić ten rozdział historii, a ludziom, którzy tak wiele przeżyli, należy się dziś serdeczność i pamięć.
Dzisiaj do krajów lepiej rozwiniętych, również do Anglii, przybywają nowi ludzie. To jest już inna emigracja. Przyjeżdżają na krótko, w sytuacji bezrobocia i biedy w kraju chcą zarobić i mają zamiar wrócić do Polski.
Istnieje zasadnicza różnica między emigracją powojenną, która nie mogła wracać do kraju z obawy o swoje życie - co odważniejsi przypłacili to więzieniem, torturami czy innymi restrykcjami dokonywanymi przez komunistyczny UB - a tą obecną, która po zarobieniu określonych pieniędzy chce w Polsce zacząć normalnie żyć. Podczas gdy tamta Polonia jest związana z Kościołem, zorientowana religijnie i chętna do pracy na rzecz społeczności, dzisiejsi emigranci z Polski niekoniecznie lgną do Kościoła. Przybywają do nowych krajów z aktualnym bagażem swojej religijności. W ich świadomości Kościół to czasem ksiądz, którego opisano w mediach, na którego temat powiedziano coś złego. Ci młodzi ludzie często pochodzą też z rodzin, które nie mają żadnego wykształcenia religijnego, a ich wiedza w tej dziedzinie jest może na poziomie I Komunii św., do której jeszcze jakoś ich przygotowano, ale potem kontakt z parafią się urwał. W tamtych czasach wielu nie chodziło przecież na religię, szacuje się nawet, że 80% młodzieży szkół zawodowych w czasach PRL-u nie uczęszczało na katechezę w parafii. Pozakładali później rodziny, mają dzieci i dzisiaj te dzieci wyjeżdżają za Zachód. Mamy więc pokolenie ludzi dość ubogich religijnie, często bez podstaw katechizmu.
Księża, z którymi rozmawiałem zarówno w Ameryce, jak i ostatnio w Anglii, ale i we Francji, Włoszech i w Niemczech, apelują: powiedzcie młodym, którzy wyjeżdżają z kraju, żeby zgłaszali się do polskich placówek kościelnych, by się przedstawiali, zostawiali swoje adresy kontaktowe, zasięgali informacji. Żeby przychodzili nie tylko wtedy, kiedy zdarzy się wypadek, nieszczęście czy zaistnieje jakaś trudna sytuacja. Oczywiście, księża w miarę swoich możliwości zawsze okazują wtedy pomoc. Ale chcieliby też, żeby emigranci starali się uczestniczyć w życiu wspólnoty parafialnej, żeby angażowali się w liturgię, w pomoc duszpasterzom w dotarciu do ludzi może jeszcze bardziej zagubionych, żeby chcieli dzielić się swoim doświadczeniem. Czasem jest też tak, że daną placówkę, służącą przecież Polakom, trzeba utrzymać, a więc potrzebna jest też pomoc materialna.
Księża na emigracji pracują bardzo gorliwie - sam mogę o tym zaświadczyć. Jest to praca nieco inna niż w kraju, duszpasterstwo bardziej indywidualne i pomocowe i dlatego nie można ich tu zostawić samych. Tymczasem bardzo często zdarza się tak - w Polsce, niestety, również - że jeśli już wierni przyjdą na Mszę św. i ofiarują grosik na tacę, to nic ich już więcej nie obchodzi. Zdarza się, że ksiądz wszystko robi sam - sprząta, prowadzi kancelarię, wykonuje prace gospodarcze, dekoracyjne itp. Nie jest to łatwe, kiedy wierni nie okazują zrozumienia i nie wyrażają chęci pomocy. Sakrament chrztu św., który przyjmujemy, czyni nas członkami Kościoła, a członkostwo w Kościele to nie tylko uczestnictwo w niedzielnej Eucharystii. Ono oznacza udział w królewskim kapłaństwie Chrystusa. Jesteśmy odpowiedzialni za Kościół, bo zostaliśmy wezwani do jego zbawczej działalności.
Myślę, że należałoby pomyśleć o tym wszystkim także w kraju, w zwyczajnych już warunkach. To ciągle aktualne pytanie, jak być dziś chrześcijaninem, człowiekiem pomagającym Chrystusowi budować królestwo Boże na ziemi. Przyjęcie określenia christianus - usynowiony przez Chrystusa - niesie ze sobą pewne konsekwencje, przekładające się również na obowiązki względem swojej wspólnoty parafialnej.
Wydaje się, że katolicy w krajach, do których przybywamy, choć jest ich zdecydowanie mniej niż u nas, mają większą świadomość tych obowiązków wobec Kościoła. Niestety, brakuje tej świadomości współczesnym rodakom.
Zachęcam, byśmy wszyscy, a przede wszystkim nasza młodzież, jak najszerzej poznawali naukę o Kościele - eklezjologię, byśmy starali się dostrzegać wielki sens istnienia katolickich wspólnot, co szczególnie widać właśnie na emigracji, oraz byśmy ożywiali je wiarą, modlitwą i zaangażowaniem w ich funkcjonowanie. W tym także wyrazi się nasz patriotyzm.
Grobowiec mieszczący relikwie Alberta Wielkiego w krypcie St. Andreas Kirche w Kolonii
Drodzy Bracia i Siostry,
Jednym z największych mistrzów średniowiecznej teologii jest św. Albert Wielki. Tytuł „wielki” („magnus”), z jakim przeszedł on do historii, wskazuje na bogactwo i głębię jego nauczania, które połączył ze świętością życia. Już jemu współcześni nie wahali się przyznawać mu wspaniałych tytułów; jeden z jego uczniów, Ulryk ze Strasburga, nazwał go „zdumieniem i cudem naszej epoki”.
Urodził się w Niemczech na początku XIII wieku i w bardzo młodym wieku udał się do Włoch, do Padwy, gdzie mieścił się jeden z najsłynniejszych uniwersytetów w średniowieczu. Poświęcił się studiom „sztuk wyzwolonych”: gramatyki, retoryki, dialektyki, arytmetyki, geometrii, astronomii i muzyki, tj. ogólnej kultury, przejawiając swoje typowe zainteresowanie naukami przyrodniczymi, które miały się stać niebawem ulubionym polem jego specjalizacji. Podczas pobytu w Padwie uczęszczał do kościoła Dominikanów, do których dołączył później, składając tam śluby zakonne. Źródła hagiograficzne pozwalają się domyślać, że Albert stopniowo dojrzewał do tej decyzji. Mocna relacja z Bogiem, przykład świętości braci dominikanów, słuchanie kazań bł. Jordana z Saksonii, następcy św. Dominika w przewodzeniu Zakonowi Kaznodziejskiemu, to czynniki decydujące o rozwianiu wszelkich wątpliwości i przezwyciężeniu także oporu rodziny. Często w latach młodości Bóg mówi do nas i wskazuje plan naszego życia. Jak dla Alberta, także dla nas wszystkich modlitwa osobista, ożywiana słowem Bożym, przystępowanie do sakramentów i kierownictwo duchowe oświeconych mężów są narzędziami służącymi odkryciu głosu Boga i pójściu za nim. Habit zakonny otrzymał z rąk bł. Jordana z Saksonii.
Po święceniach kapłańskich przełożeni skierowali go do nauczania w różnych ośrodkach studiów teologicznych przy klasztorach Ojców Dominikanów. Błyskotliwość intelektualna pozwoliła mu doskonalić studium teologii na najsłynniejszym uniwersytecie tamtych czasów - w Paryżu. Św. Albert rozpoczął wówczas tę niezwykłą działalność pisarską, którą miał odtąd prowadzić przez całe życie.
Powierzano mu ważne zadania. W 1248 r. został oddelegowany do zorganizowania studium teologii w Kolonii - jednym z najważniejszych ośrodków Niemiec, gdzie wielokrotnie mieszkał i która stała się jego przybranym miastem. Z Paryża przywiózł ze sobą do Kolonii swego wyjątkowego ucznia, Tomasza z Akwinu. Już sam fakt, że był nauczycielem św. Tomasza, byłby zasługą wystarczającą, aby żywić głęboki podziw dla św. Alberta. Między obu tymi wielkimi teologami zawiązały się stosunki oparte na wzajemnym szacunki i przyjaźni - zaletach ludzkich bardzo przydatnych w rozwoju nauki. W 1254 r. Albert został wybrany na przełożonego „Prowincji Teutońskiej”, czyli niemieckiej, dominikanów, która obejmowała wspólnoty rozsiane na rozległym obszarze Europy Środkowej i Północnej. Wyróżniał się gorliwością, z jaką pełnił tę posługę, odwiedzając wspólnoty i wzywając nieustannie braci do wierności św. Dominikowi, jego nauczaniu i przykładom.
Jego przymioty i zdolności nie uszły uwadze ówczesnego papieża Aleksandra IV, który zapragnął, by Albert towarzyszył mu przez jakiś czas w Anagni - dokąd papieże udawali się często - w samym Rzymie i w Viterbo, aby zasięgać jego rad w sprawach teologii. Tenże papież mianował go biskupem Ratyzbony - wielkiej i sławnej diecezji, która jednak przeżywała trudne chwile. Od 1260 do 1262 r. Albert pełnił tę posługę z niestrudzonym oddaniem, przywracając pokój i zgodę w mieście, reorganizując parafie i klasztory oraz nadając nowy bodziec działalności charytatywnej.
W latach 1263-64 Albert głosił kazania w Niemczech i Czechach na życzenie Urbana IV, po czym wrócił do Kolonii, aby podjąć na nowo swoją misję nauczyciela, uczonego i pisarza. Będąc człowiekiem modlitwy, nauki i miłości, cieszył się wielkim autorytetem, gdy wypowiadał się z okazji różnych wydarzeń w Kościele i społeczeństwie swoich czasów: był przede wszystkim mężem pojednania i pokoju w Kolonii, gdzie doszło do poważnego konfliktu arcybiskupa z instytucjami miasta; nie oszczędzał się podczas II Soboru Lyońskiego, zwołanego w 1274 r. przez Grzegorza X, by doprowadzić do unii Kościołów łacińskiego i greckiego po podziale w wyniku wielkiej schizmy wschodniej z 1054 r.;
wyjaśnił myśl Tomasza z Akwinu, która stała się przedmiotem całkowicie nieuzasadnionych zastrzeżeń, a nawet oskarżeń.
Zmarł w swej celi w klasztorze Świętego Krzyża w Kolonii w 1280 r. i bardzo szybko czczony był przez swoich współbraci. Kościół beatyfikował go w 1622 r., zaś kanonizacja miała miejsce w 1931 r., gdy papież Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła. Było to uznanie dla tego wielkiego męża Bożego i wybitnego uczonego nie tylko w dziedzinie prawd wiary, ale i w wielu innych dziedzinach wiedzy; patrząc na tytuły jego licznych dzieł, zdajemy sobie sprawę z tego, że jego kultura miała w sobie coś z cudu, i że jego encyklopedyczne zainteresowania skłoniły go do zajęcia się nie tylko filozofią i teologią, jak wielu mu współczesnych, ale także wszelkimi innymi, znanymi wówczas dyscyplinami, od fizyki po chemię, od astronomii po mineralogię, od botaniki po zoologię. Z tego też powodu Pius XII ogłosił go patronem uczonych w zakresie nauk przyrodniczych i jest on też nazywany „Doctor universalis” - właśnie ze względu na rozległość swoich zainteresowań i swojej wiedzy.
Niewątpliwie metody naukowe stosowane przez św. Alberta Wielkiego nie są takie jak te, które miały się przyjąć w późniejszych stuleciach. Polegały po prostu na obserwacji, opisie i klasyfikacji badanych zjawisk, w ten sposób jednak otworzył on drzwi dla przyszłych prac.
Św. Albert może nas wiele jeszcze nauczyć. Przede wszystkim pokazuje, że między wiarą a nauką nie ma sprzeczności, mimo pewnych epizodów, świadczących o nieporozumieniach, jakie odnotowano w historii. Człowiek wiary i modlitwy, jakim był św. Albert Wielki, może spokojnie uprawiać nauki przyrodnicze i czynić postępy w poznawaniu mikro- i makrokosmosu, odkrywając prawa właściwe materii, gdyż wszystko to przyczynia się do podsycania pragnienia i miłości do Boga. Biblia mówi nam o stworzeniu jako pierwszym języku, w którym Bóg, będący najwyższą inteligencją i Logosem, objawia nam coś o sobie. Księga Mądrości np. stwierdza, że zjawiska przyrody, obdarzone wielkością i pięknem, są niczym dzieła artysty, przez które, w podobny sposób, możemy poznać Autora stworzenia (por. Mdr 13, 5). Uciekając się do porównania klasycznego w średniowieczu i odrodzeniu, można porównać świat przyrody do księgi napisanej przez Boga, którą czytamy, opierając się na różnych sposobach postrzegania nauk (por. Przemówienie do uczestników plenarnego posiedzenia Papieskiej Akademii Nauk, 31 października 2008 r.). Iluż bowiem uczonych, krocząc śladami św. Alberta Wielkiego, prowadziło swe badania, czerpiąc natchnienie ze zdumienia i wdzięczności w obliczu świata, który ich oczom - naukowców i wierzących - jawił się i jawi jako dobre dzieło mądrego i miłującego Stwórcy! Badanie naukowe przekształca się wówczas w hymn chwały. Zrozumiał to doskonale wielki astrofizyk naszych czasów, którego proces beatyfikacyjny się rozpoczął, Enrico Medi, gdy napisał: „O, wy, tajemnicze galaktyki... widzę was, obliczam was, poznaję i odkrywam was, zgłębiam was i gromadzę. Z was czerpię światło i czynię zeń naukę, wykonuję ruch i czynię zeń mądrość, biorę iskrzenie się kolorów i czynię zeń poezję; biorę was, gwiazdy, w swe ręce i drżąc w jedności mego jestestwa, unoszę was ponad was same, i w modlitwie składam was Stwórcy, którego tylko za moją sprawą wy, gwiazdy, możecie wielbić” („Dzieła”. „Hymn ku czci dzieła stworzenia”).
Św. Albert Wielki przypomina nam, że między nauką a wiarą istnieje przyjaźń, i że ludzie nauki mogą przebyć, dzięki swemu powołaniu do poznawania przyrody, prawdziwą i fascynującą drogę świętości.
Jego niezwykłe otwarcie umysłu przejawia się także w działalności kulturalnej, którą podjął z powodzeniem, a mianowicie w przyjęciu i dowartościowaniu myśli Arystotelesa. W czasach św. Alberta szerzyła się bowiem znajomość licznych dzieł tego filozofa greckiego, żyjącego w IV wieku przed Chrystusem, zwłaszcza w dziedzinie etyki i metafizyki. Ukazywały one siłę rozumu, wyjaśniały w sposób jasny i przejrzysty sens i strukturę rzeczywistości, jej zrozumiałość, wartość i cel ludzkich czynów. Św. Albert Wielki otworzył drzwi pełnej recepcji filozofii Arystotelesa w średniowiecznej filozofii i teologii, recepcji opracowanej potem w sposób ostateczny przez św. Tomasza. Owa recepcja filozofii, powiedzmy pogańskiej i przedchrześcijańskiej, oznaczała prawdziwą rewolucję kulturalną w tamtych czasach. Wielu myślicieli chrześcijańskich lękało się bowiem filozofii Arystotelesa, filozofii niechrześcijańskiej, przede wszystkim dlatego, że prezentowana przez swych komentatorów arabskich, interpretowana była tak, by wydać się, przynajmniej w niektórych punktach, jako całkowicie nie do pogodzenia z wiarą chrześcijańską. Pojawiał się zatem dylemat: czy wiara i rozum są w sprzeczności z sobą, czy nie?
Na tym polega jedna z wielkich zasług św. Alberta: zgodnie z wymogami naukowymi poznawał dzieła Arystotelesa, przekonany, że wszystko to, co jest rzeczywiście racjonalne, jest do pogodzenia z wiarą objawioną w Piśmie Świętym. Innymi słowy, św. Albert Wielki przyczynił się w ten sposób do stworzenia filozofii samodzielnej, różnej od teologii i połączonej z nią wyłącznie przez jedność prawdy. Tak narodziło się w XIII wieku wyraźne rozróżnienie między tymi dwiema gałęziami wiedzy - filozofią a teologią - które we wzajemnym dialogu współpracują zgodnie w odkrywaniu prawdziwego powołania człowieka, spragnionego prawdy i błogosławieństwa: i to przede wszystkim teologia, określona przez św. Alberta jako „nauka afektywna”, jest tą, która wskazuje człowiekowi jego powołanie do wiecznej radości, radości, która wypływa z pełnego przylgnięcia do prawdy.
Św. Albert Wielki potrafił przekazać te pojęcia w sposób prosty i zrozumiały. Prawdziwy syn św. Dominika głosił chętnie kazania ludowi Bożemu, który zdobywał swym słowem i przykładem swego życia.
Drodzy Bracia i Siostry, prośmy Pana, aby nie zabrakło nigdy w Kościele świętym uczonych, pobożnych i mądrych teologów jak św. Albert Wielki, i aby pomógł on każdemu z nas utożsamiać się z „formułą świętości”, którą realizował w swoim życiu: „Chcieć tego wszystkiego, czego ja chcę dla chwały Boga, jak Bóg chce dla swej chwały tego wszystkiego, czego On chce”, tzn. aby upodabniać się coraz bardziej do woli Boga, aby chcieć i czynić jedynie i zawsze to wszystko dla Jego chwały.
Dwudniowe, 34. Forum Szkół Katolickich wraz z Konferencją Dyrektorów odbywa się na Jasnej Górze. Przebiega pod hasłem: „Niezawodna nadzieja – sercem wychowania”. Wśród tematów między innymi: odkrywanie nadziei na trudne czasy w kontekście Roku Jubileuszowego 2025 czy o sztuce rozmowy z uczniami w czasach sporów kulturowych o płeć, rodzinę i tolerancję. Wśród zaproszonych będzie kard. Gerhard Ludwig Müller, były prefekt Kongregacji Nauki Wiary. Spotkanie zakończy się jutro.
Mszy św. w pierwszym dniu Forum przewodniczył bp Marek Mendyk, asystent Rady Szkół Katolickich w Polsce. W homilii bp Mendyk podkreślił rolę miłości, wolności i nadziei w życiu każdego chrześcijanina. Są one drogą, która prowadzi do życia wiecznego. Przypomniał, że nadzieja jest darem dobroci i miłości Bożej. – Każdy powinien pamiętać, że nie jesteśmy światłem sami z siebie, ale jesteśmy światłem, które otrzymujemy od Chrystusa. To Jego Słowo jest dla nas światłem - powiedział bp Mendyk.
Organizacja i udział w nielegalnych wyścigach samochodowych ma być nowym typem przestępstwa - poinformował szef MSWiA Tomasz Siemoniak. Poinformował, że w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy tego roku doszło do ponad 16 tys. wypadków, w których zginęło ponad 1400 osób.
Propozycje zmian w prawie zaprezentowali w piątek podczas wspólnej konferencji ministrowie: sprawiedliwości Adam Bodnar, spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak oraz infrastruktury Dariusz Klimczak.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.