Z udziałem bp. Stanisława Jamrozka w dniach 23-26 stycznia, na terenie Jarosławskiego Opactwa, odbyły się kulminacyjne uroczystości związane z tegorocznymi Obchodami Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Obchody, których inicjatorem już po raz trzeci był rektor PWSTE prof. Wacław Wierzbieniec, zgromadziły gości z kraju i zagranicy oraz młodzież z Niemiec. Wzorem lat ubiegłych, na specjalne zaproszenie przyjechała uratowana z Holokaustu Lucia Retman z Hajfy w Izraelu. Aby wziąć udział w uroczystościach, z Miami w USA przybyła, urodzona przed wojną w Przeworsku, Judith Elkin oraz regularnie goszczący w naszym mieście znany adwokat, Roman Kessler, jarosławianin z pochodzenia, mieszkający obecnie w Tel Awiwie i w Warszawie.
Reklama
Główne wydarzenie poprzedził wykład dr. hab. Leszka Hońdo z Instytutu Judaistyki UJ pt.: „Cmentarz Żydowski w Jarosławiu” oraz moderowana przez Rektora jarosławskiej uczelni dyskusja panelowa „Stosunki polsko-żydowskie z perspektywy Uratowanych i Ratujących w czasie Holokaustu”, z udziałem gości z Izraela: Luci Retman, Romana Kesslera i Judith Elkin. W kościele Świętych Mikołaja i Stanisława biskupa miało miejsce nabożeństwo w intencji Polaków z Podkarpacia zamordowanych za pomoc niesioną Żydom oraz w intencji Żydów, którzy ponieśli śmierć na tym terenie. Oprawę muzyczną zapewnili członkowie Zespołu Pieśni Biesiadnej funkcjonującego w Akademii Trzeciego Wieku przy PWSTE w Jarosławiu. W trakcie nabożeństwa burmistrz Jarosławia, Andrzej Wyczawski, odczytał listę znanych ofiar narodowości żydowskiej, natomiast nazwiska Polaków wygłaszali Lucia Retman i Roman Kessler. Punkt kulminacyjny uroczystości stanowiło przejście pod symboliczny mur rozstrzelań, gdzie nastąpiło uczczenie pamięci ofiar Holokaustu z Jarosławia i okolic poprzez modlitwę i refleksję, a także zapalenie zniczy symbolizujących ludzkie istnienia.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Tegoroczne obchody zaszczycili m.in. przedstawiciele Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie i Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego i Komisji Fulbrighta. Obecny był również gospodarz Jarosławskiego Opactwa, ks. prał. Marek Pieńkowski i ks. proboszcz Krzysztof Filip z Gniewczyny Łańcuckiej. Jarosławskie święto zakończył koncert muzyki Władysława Szpilmana pt. „Tych lat nie odda nikt” w Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie, w którym uczestniczyli żona i syn kompozytora.
Bezprecedensowy element uroczystości stanowił, rozpoczynający się zgodnie z tradycją w piątek o zachodzie słońca Szabat, który świętowano w dawnej Synagodze, gdzie obecnie mieści się Zespół Szkół Plastycznych im. Stanisława Wyspiańskiego. Gościem honorowym był kantor Icchak Horowitz. Wypełniając tradycję, świece szabasowe zapaliła Lucia Retman.
Drugi dzień obchodów rozpoczęły: wykład dr Elżbiety Rączy z URz i IPN pt. „Motywy podjęcia decyzji przez Polaków ratujących Żydów” oraz spotkanie Luci Retman z mieszkańcami miasta Jarosławia. Pani Retman przywołała okres okupacji, gdy wspólnie z rodziną ukrywała się u Zofii Pomorskiej z Lubaczowa, która za okazaną pomoc otrzymała pośmiertnie medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Pani Pomorska zdobyła dokumenty polskiej dziewczynki, które umożliwiły Luci Retman wyjazd do pracy w Niemczech. Pomimo ogromnego zagrożenia udało się w ciągu jednego dnia zmienić jej tożsamość została Janiną Kogut, Polką i katoliczką. Z Krakowa wysłano ją do pracy w Berlinie, wraz z innymi Polakami i Ukraińcami. Tak przeżyła wojnę.
W sobotę, po zakończeniu Szabatu, uczestnicy spotkania uczcili pamięć Żydów jarosławskich przy pamiątkowej tablicy na dawnej Synagodze przy ul. Opolskiej. Elementem kończącym sobotnie uroczystości był wieczór z pieśniami chasydzkimi w wykonaniu kantora Icchaka Horowitza z zespołem „The Saint Klezmer”.