Pionier polskiej biocybernetyki, człowiek wiary

Profesor Ryszard Tadeusiewicz, urodzony w 1947 r., studiował na Wydziale Elektrotechniki Akademii Górniczo-Hutniczej; studia ukończył (z wyróżnieniem) w 1971 r. Dodatkowo studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie, na którym potem okresowo pracował jako profesor i kierownik Zakładu Biocybernetyki oraz Zakładu Biostatystyki i Informatyki Medycznej; odbył także gruntowne studia w zakresie metod matematycznych i informatycznych w ekonomii i w efekcie uzyskał pełne prawa profesora AGH w Krakowie (promował 4 osoby do stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych).

Od kwietnia 1971 r. całkowicie poświęcił się pracy naukowej związanej z biocybernetyką, automatyką i informatyką. Osiągnął kolejne stopnie naukowe: w 1975 r. – doktora, w 1980 r. – doktora habilitowanego, a w 1986 r., nie mając 40 lat – profesora.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Gdy pasją jest nauka

Swoją fascynację wiedzą, nauką i techniką przekazuje studentom. Wypromował już ponad 300 magistrów i ponad 70 doktorów. Stara się popularyzować wiedzę na różne sposoby: w książkach, w gazetach, w radiu, w telewizji i na odczytach. Prowadzi także blog popularnonaukowy w serwisie naTemat.pl.

Reklama

Napisał i opublikował ponad 1000 prac naukowych, które były wydawane w renomowanych periodykach naukowych w kraju i za granicą oraz prezentowane na ponad 300 konferencjach naukowych – krajowych i międzynarodowych. Napisał także ponad 70 monografii naukowych i innych książek, m.in. cenionych i poszukiwanych podręczników (większość z nich doczekała się wielu kolejnych wydań i wznowień), oraz kilkadziesiąt artykułów i kilka książek popularnonaukowych (w tym m.in. książkę i serię artykułów popularyzujących wiedzę techniczną dla dzieci). Prowadzi również popularyzujące wiedzę wykłady – m.in. wieloletni cykl obejmujący ponad 50 referatów w Klubie Międzynarodowej Prasy i Książki, a także liczne pogadanki popularnonaukowe i odczyty w radiu i w telewizji. Ponadto zajmuje się publicystyką, głównie związaną z problemami nauki i szkolnictwa wyższego. Liczba jego prac w wykazach Biblioteki Głównej AGH przekroczyła 1000.

Sześciokrotnie inicjował w Polsce nowe kierunki badań naukowych, kontynuowane i rozwijanie następnie przez duże zespoły badawcze: w latach 70. XX wieku zapoczątkował badania w zakresie biocybernetyki i inżynierii biomedycznej; na początku lat 80. prowadził pionierskie prace związane z rozpoznawaniem mowy polskiej; w latach 90. prowadził prace na temat computer vision w zastosowaniach przemysłowych i zbudował pierwszy polski system analizy i rozpoznawania obrazów CESARO. Podobnie było z dziedziną sieci neuronowych, którą w Polsce zainicjowały właśnie jego prace oraz książka zatytułowana „Sieci neuronowe” – jest ona jedną z najczęściej cytowanych prac od daty jej wydania (w 1993 r.) do dnia dzisiejszego. W pierwszych latach XXI wieku prace prof. Tadeusiewicza rozpoczęły w Polsce badania naukowe w sposób skojarzony łączące analizę przesłanek technicznych, społecznych, psychologicznych i ekonomicznych rozwoju tzw. społeczeństwa informacyjnego. Profesor jest postrzegany także na tym polu jako autorytet i powoływany do opiniowania dokonań naukowych badaczy w dziedzinach czystej humanistyki.

Reklama

W drugiej połowie pierwszej dekady XXI wieku prof. Tadeusiewicz wprowadził do sfery międzynarodowych badań naukowych związanych z interpretacją obrazów medycznych całkiem nową problematykę automatycznego rozumienia obrazów medycznych. Również w bardzo dynamicznie rozwijanej dziedzinie nauczania na odległość stanowi on niekwestionowany autorytet naukowy. Jest recenzentem ponad 300 doktoratów, 157 habilitacji, 144 wniosków o tytuł profesorski; pełnił funkcję przewodniczącego i członka komisji w 14 przewodach habilitacyjnych. Ponadto w 16 przypadkach senaty różnych uczelni zlecały mu opracowanie laudacji lub opinii związanych z nadaniem godności doktora honoris causa. W ograniczonych ramach tego artykułu trudno wyrazić ogrom dokonań prof. Tadeusiewicza. Więcej informacji można znaleźć na jego stronie internetowej: www.uci.agh.edu.pl/uczelnia/tad .

Rodzina i wiara

Prof. Tadeusiewicz jest od prawie 50 lat żonaty (żonę Małgorzatę poznał na pierwszym roku studiów, a pobrali się na drugim) i ma jedną córkę Joannę – doktora medycyny, która specjalizuje się w laryngologii. Zięć jest naukowcem, doktorem habilitowanym chemii, pracownikiem Instytutu PAN. Rodzinę uzupełniają dwie wnuczki: 12-letnia Beatka i 3-letnia Justynka.

Prof. Ryszard Tadeusiewicz w swoich licznych publicznych wystąpieniach, w wywiadach deklaruje się jako człowiek wierzący, modlący się i regularnie chodzący do kościoła. W jednym ze swoich artykułów pisze on na temat znaczenia świąt Zmartwychwstania Pańskiego: „Istotą Wielkanocy nie są kolorowe pisanki. Istotą jest wspomnienie śmierci i zmartwychwstania Jezusa. (...) Na tym wydarzeniu oparta była przez wieki historia Europy i znacznej części świata (...)”.

Reklama

Za sprawą prof. Tadeusiewicza – ówczesnego rektora AGH – Senat tej uczelni nadał papieżowi Janowi Pawłowi II tytuł doktora honoris causa AGH. Uroczystość ta odbyła się na Watykanie, w Sali Konsystorskiej Pałacu Apostolskiego, w 2000 r. i miała charakter uroczystego posiedzenia Senatu AGH podczas IV pielgrzymki pracowników tej uczelni do Rzymu. Laudację wygłosił prof. Ryszard Tadeusiewicz. Powiedział m.in.: „Traktujemy Ojca Świętego jako inżyniera świata, inżyniera dusz ludzkich”. Wśród wspomnień Pana Profesora zamieszczonych na jego stronie internetowej można znaleźć zapis: „Za najważniejsze wydarzenie mojego urzędowania jako rektora uważam doktorat honoris causa Ojca Świętego Jana Pawła II”.

Przyjaciel potrzebujących

Prof. Ryszard Tadeusiewicz znany jest nie tylko ze swej benedyktyńskiej pracowitości, ale także z niezwykle życzliwego stosunku do ludzi. Kiedy 22 lata temu powierzono autorowi tego artykułu utworzenie na Wydziale Elektrotechniki i Elektroniki Politechniki Łódzkiej (obecnie Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki) Katedry Informatyki Stosowanej, mało kto mógł przewidzieć, jak wiele przeciwności przyjdzie pokonać, aby wypełnić to zadanie. Katedra, licząca wówczas 5 pracowników i mieszcząca się w wymagającym pilnego remontu budynku byłego Zakładu Remontowo-Budowlanego PŁ, otrzymała zadanie koordynowania programu studiów w zakresie informatyki na ówczesnym Wydziale EiE, a także tworzenia zaplecza naukowego dla tego nowo utworzonego kierunku studiów. Wobec tak bogatego zakresu zadań i jednoczesnej szczupłości sił i środków każda pomoc i życzliwe wsparcie były na wagę złota. Jednym z nielicznych, którzy bezinteresownie z taką pomocą pospieszyli, był prof. Ryszard Tadeusiewicz, ówczesny rektor AGH w Krakowie, który (jako recenzent) gdy był na obronie doktoratu w 2000 r. w Instytucie Elektroniki w Łodzi, przyjął zaproszenie do wzięcia udziału w organizowanym przez moją jednostkę (wówczas katedrę) seminarium naukowym dotyczącym tematyki przetwarzania obrazów cyfrowych i innych zagadnień współczesnej informatyki. Po tym seminarium naukowym prof. Tadeusiewicz zaproponował swój i pracowników swojej katedry udział w seminarium wyjazdowym w Słoku k. Bełchatowa. Seminaria te odbywają się rokrocznie w czerwcu. Obecność i twórczy wkład Pana Profesora w przebieg tego seminarium, a także udział członków kierowanego przez niego zespołu naukowego nie tylko odcisnęły swoje piętno na kolejnych – organizowanych corocznie wspólnie do chwili obecnej – imprezach naukowych, ale przede wszystkim zapoczątkowana została długoletnia żywa współpraca naszych katedr. Zaowocowała ona m.in. nieocenionym wsparciem, którego prof. Tadeusiewicz udzielił młodym pracownikom mojego zespołu. Dzięki jego życzliwości możliwe było przeprowadzenie w Akademii Górniczo-Hutniczej dwóch – zakończonych wyróżnieniem – przewodów doktorskich w dyscyplinie informatyka oraz jednego przewodu habilitacyjnego. Pragnę nadmienić, że wówczas moja macierzysta uczelnia nie miała praw doktoryzowania ani przeprowadzania przewodów habilitacyjnych. Ponadto w ciągu ostatnich kilkunastu lat prof. Tadeusiewicz napisał 6 recenzji rozpraw doktorskich oraz jedną recenzję wydawniczą habilitacji młodych pracowników naszej jednostki. Recenzje te – zawsze niezwykle wnikliwe, choć często krytyczne – stanowiły cenną inspirację do dalszych prac badawczych dla młodych ludzi rozpoczynających swoje kariery naukowe.

* * *

Prof. dr hab. inż. Dominik Sankowski
dyrektor Instytutu Informatyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej

Drodzy bracia i siostry, W ostatnich katechezach widzieliśmy, jak czytanie i rozważanie Pisma Świętego w modlitwie osobistej i wspólnotowej otwierają na słuchanie Boga, który do nas mówi i rozbudzają światło, aby zrozumieć teraźniejszość. Dzisiaj chciałbym mówić o świadectwie i modlitwie pierwszego męczennika Kościoła, św. Szczepana, jednego z siedmiu wybranych do posługi miłości względem potrzebujących. W chwili jego męczeństwa, opowiedzianej w Dziejach Apostolskich, ujawnia się po raz kolejny owocny związek między Słowem Bożym a modlitwą. Szczepan został doprowadzony przed trybunał, przed Sanhedryn, gdzie oskarżono go, iż mówił, że „Jezus Nazarejczyk zburzy...[świątynię] i pozmienia zwyczaje, które nam Mojżesz przekazał” (Dz 6, 14). Jezus podczas swego życia publicznego rzeczywiście zapowiadał zniszczenie świątyni Jerozolimskiej: „Zburzcie tę świątynię, a Ja w trzech dniach wzniosę ją na nowo” (J 2,19). Jednakże, jak zauważył św. Jan Ewangelista, „On zaś mówił o świątyni swego ciała. Gdy więc zmartwychwstał, przypomnieli sobie uczniowie Jego, że to powiedział, i uwierzyli Pismu i słowu, które wyrzekł Jezus” (J, 21-22). Mowa Szczepana przed trybunałem, najdłuższa w Dziejach Apostolskich, rozwija się właśnie na bazie tego proroctwa Jezusa, który jako nowa świątynia inauguruje nowy kult i zastępuje ofiary starożytne ofiarą składaną z samego siebie na krzyżu. Szczepan pragnie ukazać, jak bardzo bezpodstawne jest skierowane przeciw niemu oskarżenie, jakoby obalał Prawo Mojżesza i wyjaśnia swoją wizję historii zbawienia, przymierza między Bogiem a człowiekiem. Odczytuje w ten sposób na nowo cały opis biblijny, itinerarium zawarte w Piśmie Świętym, aby ukazać, że prowadzi ono do „miejsca” ostatecznej obecności Boga, jakim jest Jezus Chrystus, a zwłaszcza Jego męka, śmierć i Zmartwychwstanie. W tej perspektywie Szczepan odczytuje też swoje bycie uczniem Jezusa, naśladując Go aż do męczeństwa. Rozważanie Pisma Świętego pozwala mu w ten sposób zrozumieć jego misję, jego życie, chwilę obecną. Prowadzi go w tym światło Ducha Świętego, jego osobista, głęboka relacja z Panem, tak bardzo, że członkowie Sanhedrynu zobaczyli jego twarz „podobną do oblicza anioła” (Dz 6, 15). Taki znak Bożej pomocy, przypomina promieniejące oblicze Mojżesza, gdy zstępował z góry Synaj po spotkaniu z Bogiem (por. Wj 34,29-35; 2 Kor 3,7-8). W swojej mowie Szczepan wychodzi od powołania Abrahama, pielgrzyma do ziemi wskazanej przez Boga, którą posiadał jedynie na poziomie obietnicy. Następnie przechodzi do Józefa, sprzedanego przez braci, którego jednak Bóg wspierał i uwolnił, aby dojść do Mojżesza, który staje się narzędziem Boga, aby wyzwolić swój naród, ale napotyka również wielokrotnie odrzucenie swego własnego ludu. W tych wydarzeniach, opisywanych przez Pismo Święte, w które Szczepan jest, jak się okazuje religijnie zasłuchany, zawsze ujawnia się Bóg, który niestrudzenie wychodzi człowiekowi naprzeciw, pomimo, że często napotyka uparty sprzeciw, i to zarówno w przeszłości, w chwili obecnej jak i w przyszłości. W tym wszystkim widzi on zapowiedź sprawy samego Jezusa, Syna Bożego, który stał się ciałem, który - tak jak starożytni Ojcowie - napotyka przeszkody, odrzucenie, śmierć. Szczepan odwołuje się zatem do Jozuego, Dawida i Salomona, powiązanych z budową świątyni Jerozolimskiej i kończy słowami proroka Izajasza (66, 1-2): „Niebiosa są moim tronem, a ziemia podnóżkiem nóg moich. Jakiż to dom możecie Mi wystawić i jakież miejsce dać Mi na mieszkanie? Przecież moja ręka to wszystko uczyniła” (Dz 7,49-50). W swoim rozważaniu na temat działania Boga w historii zbawienia, zwracając szczególną uwagę na odwieczną pokusę odrzucenia Boga i Jego działania, stwierdza on, że Jezus jest Sprawiedliwym zapowiadanym przez proroków; w Nim sam Bóg stał się obecny w sposób wyjątkowy i ostateczny: Jezus jest „miejscem” prawdziwego kultu. Szczepan przez pewien czas nie zaprzecza, że świątynia jest ważna, ale podkreśla, że „Najwyższy jednak nie mieszka w dziełach rąk ludzkich” (Dz 7, 48). Nową, prawdziwą świątynią, w której mieszka Bóg jest Jego Syn, który przyjął ludzkie ciało. To człowieczeństwo Chrystusa, Zmartwychwstałego gromadzi ludy i łączy je w sakramencie Jego Ciała i Krwi. Wyrażenie dotyczące świątyni „nie zbudowanej ludzkimi rękami” znajdujemy także w teologii świętego Pawła i Liście do Hebrajczyków: ciało Jezusa, które przyjął On, aby ofiarować siebie samego jako żertwę ofiarną na zadośćuczynienie za grzechy, jest nową świątynią Boga, miejscem obecności Boga żywego. W Nim Bóg jest człowiekiem, Bóg i świat kontaktują się ze sobą: Jezus bierze na siebie cały grzech ludzkości, aby go wnieść w miłość Boga i aby „spalić” go w tej miłości. Zbliżenie się do krzyża, wejście w komunię z Chrystusem oznacza wejście w to przekształcenie, wejście w kontakt z Bogiem, wejście do prawdziwej świątyni. Życie i mowa Szczepana nieoczekiwanie zostają przerwane wraz z ukamienowaniem, ale właśnie jego męczeństwo jest wypełnieniem jego życia i orędzia: staje się on jedno z Chrystusem. W ten sposób jego rozważanie odnośnie do działania Boga w historii, na temat Słowa Bożego, które w Jezusie znalazło swoje całkowite wypełnienie, staje się uczestnictwem w modlitwie Pana Jezusa na krzyżu. Rzeczywiście woła on przed śmiercią: „Panie Jezu, przyjmij ducha mego!” (Dz 7, 59), przyswajając sobie słowa Psalmu 31,6 i powtarzając ostatnią wypowiedź Jezusa na Kalwarii: „Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego” (Łk 23,46); i wreszcie, tak jak Jezus zawołał donośnym głosem wobec tych, którzy go kamienowali: „Panie, nie poczytaj im tego grzechu!” (Dz 7, 60). Zauważamy, że chociaż z jednej strony modlitwa Szczepana podejmuje modlitwę Jezusa, to jest ona skierowana do kogo innego, gdyż jest ona skierowana do samego Pana, to znaczy do Jezusa, którego uwielbionego kontempluje po prawicy Ojca: „Widzę niebo otwarte i Syna Człowieczego, stojącego po prawicy Boga” (w. 56). Drodzy bracia i siostry, świadectwo św. Szczepana daje nam pewne wskazania dla naszej modlitwy i życia. Możemy się pytać: skąd ten pierwszy chrześcijański męczennik czerpał siłę do stawiania czoła swoim prześladowcom i aby dojść do daru z siebie samego? Odpowiedź jest prosta: ze swej relacji z Bogiem, ze swej komunii z Chrystusem, z rozważania Jego historii zbawienia, dostrzegania działania Boga, które swój szczyt osiągnęło w Jezusie Chrystusie. Także nasza modlitwa musi się karmić słuchaniem Słowa Bożego w komunii z Jezusem i Jego Kościołem. Drugi element to ten, że św. Szczepan widzi w dziejach relacji miłości między Bogiem a człowiekiem zapowiedź postaci i misji Jezusa. On - Syn Boży - jest świątynią „nie zbudowaną ludzkimi rękami”, w której obecność Boga stała się tak bliska, że weszła w nasze ludzkie ciało, aby nas doprowadzić do Boga, aby otworzyć nam bramy nieba. Tak więc nasza modlitwa powinna być kontemplacją Jezusa siedzącego po prawicy Boga, Jezusa jako Pana naszego, mojego codziennego życia. W Nim, pod przewodnictwem Ducha Świętego, możemy także i my zwrócić się do Boga, nawiązać realny kontakt z Bogiem, z zaufaniem i zawierzeniem dzieci, które zwracają się do Ojca, który je nieskończenie kocha. Dziękuję. tlum. st (KAI) / Watykan