Reklama

Śladami „Króla Instrumentów” w diecezji legnickiej (10)

Niedziela legnicka 6/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Od najdawniejszych czasów ludność Wałbrzycha zajmowała się rolnictwem, a szczególnie uprawą lnu. Sprzyjały temu warunki klimatyczne oraz ukształtowanie terenu. Zakładano gospodarstwa produkujące płótno, początkowo na własny użytek, potem też na sprzedaż. Dzięki temu już w XV w. Wałbrzych był ważnym ośrodkiem tkactwa, z utworzonym w 1602 r. własnym Cechem. W II poł. XVIII w. jedną z większych miejscowości na tym terenie, w skład której wchodziło 36 gospodarstw zajmujących się rolnictwem i tkactwem, był Poniatów. Poprzez wieki wieś ta należała m. in. do rodziny von Setindorf, von Betschow, a w latach 1492-1921 do rodziny von Czettritz. W następnych latach majątek ziemski Poniatów stał się własnością miasta Wałbrzycha, a w 1951 r. jego dzielnicą.
Pierwsza wzmianka o kościele na terenie Poniatowa pochodzi z 1335 r. Poprzez dzieje historii kościół należał do protestantów i do katolików. W 1957 r. erygowano w Wałbrzychu nowe parafie, m. in. również parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa w Poniatowe, której proboszczem od 1980 r. jest ks. prał. Stanisław Pająk.
Obecny kościół, usytuowany na wzniesieniu, zbudowano w II poł. XVI w. Był kilkakrotnie przebudowywany w XVIII i XIX w. i restaurowany w XX w. Jest to budowla murowana z kamienia, tynkowana. Ma jedną nawę przykrytą dwuspadowym dachem, do której od strony północnej przylega zakrystia, a od strony zachodniej wieża. Ciekawym elementem architektonicznym nawy jest ostrołukowy, kamienny portal. Wieża, otynkowana na biało, u podstawy czworoboczna przechodzi w ośmioboczne zwieńczenie, zakończone ośmiopołaciowym hełmem z latarnią. Przy kościele znajduje się cmentarz, ogrodzony kamiennym murem obronnym, wzniesionym ok. XVII w. W murze zachowały się w kilku miejscach strzelnice szczelinowe.
We wnętrzu świątyni uwagę zwraca pięknie rzeźbiony w drewnie ołtarz, a na ścianach bocznych wmurowane nagrobki z XVI w. Nad wejściem głównym do kościoła znajduje się empora organowa, gdzie w centralnej części umieszczono organy z malowanym w kolorach seledynowym i biało-brązowym złoconym prospektem. Złożony jest on z trzech części, z których środkowa część jest wyższa i szersza od dwóch pozostałych, zakończona po obu stronach parą pilastrów podtrzymujących przełamujące się belkowanie. Części boczne mają formy podłużnych segmentów, zakończonych belkowaniem w kształcie zwiniętego rulonu. Wszystkie części wypełnione są piszczałkami prospektowymi. W podstawę prospektu, która ma formę wysokiej boazerii, wbudowany jest kontuar. Składa się on w odróżnieniu od innych instrumentów, które do tej pory opisywaliśmy, z jednego manuału, którego 54 klawisze zawierają się w skali 1C - 5F (C - f3). Poniżej umieszczono klawiaturę pedałową, na którą składa się 27 klawiszy zawartych w skali 1C - 3D (C - d1). Osiem registrów znajdujących się nad manuałem uruchamia 7 głosów organowych.
Zespół brzmieniowy manuału:
Principal 8´, Gedackt 8´, Aeoline 8´, Octave 4´, Hohlflöte 4´.
Zespół brzmieniowy pedału:
Subbas 16´, Octavbas 8´.
Do urządzeń dodatkowych należy tylko połączenie Pedal Coppel.
Jest to instrument o trakturze pneumatycznej, zakończonej wiatrownicami pneumatycznymi, skrzyniowymi o systemie opóźniającym. Dwa miechy klinowe z podawaczem, umieszczone pionowo na jednym stelażu, połączone są z dmuchawą, która napędzana jest silnikiem elektrycznym.
W trakturze pneumatycznej najczęściej wykorzystuje się cienkie rurki jako przewody, przez które przepływa powietrze. Innym sposobem zastosowania pneumatyki w organach jest tzw. dźwignia Barkera, wynaleziona w 1879 r. przez angielskiego budowniczego organów Charles´a Spackmana Barkera. Jest to urządzenie pneumatyczne, wspomagające trakturę mechaniczną. Zastosowanie tej dźwigni spowodowało łatwiejszą pracę przy konstruowaniu traktury mechanicznej, lżejszą grę na instrumencie, zwłaszcza przy połączonych klawiaturach i swobodne ich łączenie oraz możliwość zastosowania efektów crescenda szczególnie w dużych organach. Instrument w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa jest pięknym dopełnieniem całego wnętrza świątyni. Prospekt instrumentu, bardzo ładnie zdobiony, nie jest konkurencją dla równie pięknego, usytuowanego naprzeciw ołtarza. Organy są nieduże, o małej ilości głosów, ale i na takim instrumencie grający może pokazać jego wielkość.

Dziękujemy ks. prał. Stanisławowi Pająkowi za udostępnienie organów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Czym jest "Godzina Matki"?

2025-04-17 06:08

[ TEMATY ]

Włochy

Vatican Media

Jak co roku od ponad 36 lat, w Wielką Sobotę odbędzie się specjalna celebracja maryjna zatytułowana „Godzina Matki”. Jest to wyjątkowe nabożeństwo, które pragnie przybliżyć i ożywić ból i najwyższą wiarę Maryi, przeżywane w oczekiwaniu na Zmartwychwstanie Jezusa. Celebracji będzie przewodniczyć kard. Stanisław Ryłko, Archiprezbiter Bazyliki Santa Maria Maggiore.

„Godzina Matki” jest maryjnym nabożeństwem celebrowanym nie tylko w Bazylice Matki Bożej Śnieżnej, lecz także w wielu miejscach we Włoszech i na całym świecie w poranek Wielkiej Soboty. Inspiracja pochodzi z liturgii bizantyjskiej. W tej „najboleśniejszej godzinie”, gdy wszystko zdawało się ostatecznie skończone, to Maryja była „Kościołem, który wierzy” – wbrew ludzkiej logice, mając nadzieję mimo braku nadziei.
CZYTAJ DALEJ

Czym jest krzyżmo i jak powstaje? Dowiedz się!

2025-04-16 20:12

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Krzyżmo

Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

W Wielki Czwartek do południa sprawowana jest Msza Krzyżma Świętego. Nazywa się ją także Mszą olejów. To dlatego, że podczas tej liturgii biskup konsekruje krzyżmo oraz błogosławi oleje chorych i katechumenów. Jak powstają? Odpowiadają liturgista, ks. dr Stanisław Szczepaniec i odpowiedzialny za przygotowanie olejów dla Archidiecezji Krakowskiej, ks. Łukasz Jachymiak.

Wielki Wtorek. Wieczór. Pomieszczenie gospodarcze przy katedrze na Wawelu. To tu trwają ostatnie prace nad przygotowaniem olejów na tegoroczną Mszę Krzyżma Świętego. Zostało już tylko kilka dni. Siostra Cecylia bierze udział w tym procesie po raz 13. Ks. Łukasz po raz 3. Prace nad krzyżmem ruszają już zimą. Chodzi przede wszystkim o zgromadzenie potrzebnych składników. Tegoroczny olej został przywieziony z północnych Włoch. Na wzgórze wawelskie dotarł w lutym.
CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: Jezus jest z nami przez wszystkie dni aż do skończenia świata

2025-04-17 22:03

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Wielki Czwartek

Msza Wieczerzy Pańskiej

BP Jasnej Góry/facebook

- Jezus jest z nami przez wszystkie dni aż do skończenia świata i ani brak nadziei, rozpacz, ślepota serca, zamknięcie we własnym świecie, ani żadne referenda tej prawdy nie zmienią - podkreślał o. Arnold Chrapkowski. Przełożony generalny Zakonu Paulinów przewodniczył Mszy Wieczerzy Pańskiej z obrzędem umycia nóg. Wielki Czwartek to pamiątka utworzenia niezwykłej więzi między Bogiem a człowiekiem - ustanowienia Eucharystii i sakramentu kapłaństwa.

Przełożony generalny Zakonu Paulinów, przypomniał, że Wielki Czwartek, a więc pierwszy dzień Triduum Paschalnego stanowi szczytowe wydarzenie w dziejach zbawienia. A od dziś każdy z nas może towarzyszyć Jezusowej drodze: uniżenia, cierpienia, wzgardy, śmierci i Chwalebnego Zmartwychwstania. O. Chrapkowski zwrócił uwagę, że Apostołowie podążający do Wieczernika doświadczyli u boku Jezusa wielu pięknych i trudnych chwil. -On ich nieoczekiwanie powołał, odmienił całkowicie ich życie. Widzieli wiele cudów, ale doświadczyli także niezrozumienia, ludzkiego wyrachowania, obłudy i nienawiści - mówił. Dodał, że może w ich uszach nadal brzmią słowa Jezusa: „Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszyznę, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie”. - Apostołowie teraz idą przygotować Paschę. Z takim doświadczeniem otwierają zamknięte drzwi Wieczernika. Jezus tę Paschę będzie obchodzić w taki sposób, że odtąd świat już nie będzie taki sam. Nie będzie już Pascha tylko wspomnieniem przejścia z niewoli Egiptu do wolności Ziemi Obiecanej, ale będzie zwycięskim przejściem ze śmierci do życia. To zmieni losy świata i nada sens życiu wielu ludzi, którzy uwierzą w Chrystusa - wyjaśniał o. Chrapkowski.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję