Pod koniec sierpnia z Niemiec, z parafii Bretten w pobliżu Freiburga, zostały zwrócone do Archiwum Diecezjalnego w Płocku 2 cenne dokumenty pergaminowe. Pierwszy z nich to bulla papieża Marcina V z 1424 r.,
druga natomiast to bulla papieża Klemensa XI z 1707 r.
Bulle wystawione zostały dla Zakonu Benedyktynów. Zaginęły z Pułtuska w czasie drugiej wojny światowej. Najprawdopodobniej znajdowały się w czasie wojny na strychu kościoła szkolnego, przy którym
rezydowali benedyktyni po przesiedleniu z Płocka. Tam też we wrześniu 1944 r. znalazł je KarI Palm, pełniący funkcję sanitariusza w armii niemieckiej i zabrał je do Niemiec. Wiosną obecnego roku
zgłosił się do ks. Engelberta Baadera, proboszcza parafii Bretten w diecezji Freiburg, z chęcią zwrotu tych dokumentów prawowitemu właścicielowi. Ks. Baader żywo zainteresował się tą sprawą i poprzez
pośrednictwo swego parafianina, Polaka, Janusza Mikuły, nawiązał kontakt z dyrektorem Archiwum Diecezjalnego w Płocku.
W tym czasie w Archiwum Krajowym Badenii-Würtembergii dokonano odczytania dokumentu z 1424 r., które potwierdziło Płock jako miejsce wystawienia owej bulli. Drogą korespondencji oraz rozmów telefonicznych
ustalono formę zwrotu dokumentu przez życzliwe pośrednictwo ks. dr. Andrzeja Lelenia, pomagającego w pobliżu Bretten w wakacyjnej posłudze duszpasterskiej. W ten sposób po 40 latach płockie dokumenty
wróciły na swoje właściwe miejsce.
Po raz pierwszy zostały zaprezentowane publicznie na specjalnej sesji podczas Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej 13 października w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku.
Bulla papieża Marcina V z 3 kwietnia 1424 r. jest dokumentem pergaminowym o wymiarach 53x37 cm, zachowanym w dobrym stanie i równie dobrze zachowaną ołowianą pieczęcią papieską, przytwierdzoną
sznurkiem. Została ona wystawiona dla płockich benedyktynów w czasach biskupa Jakuba z Korzkwi i dotyczy sposobu obsady przeoratu opactwa płockiego w Bielsku. Wiadomym jest, iż książę Kazimierz Sprawiedliwy
w zamian za kolegiatę św. Michała przekazał benedyktynom płockim Bielsk. Tam utworzono prepozyturę zakonną. Pewien fragment bulli został zamieszczony w czwartym tomie „Bullarium Polonorum”
na stronie 247.
Drugi z dokumentów, znacznie młodszy, bo pochodzący z 1707 r., jest również bullą papieską Klemensa XI. Została ona sporządzona na pergaminie o wymiarach 70x40 cm, z przytwierdzoną na sznurku
pieczęcią papieską. Jej stan zachowania jest również bardzo dobry. Treść dokumentu dotyczy także płockich benedyktynów i mówi o sposobie obsady opactwa Płockiego w czasie rywalizacji między kandydatem
zakonnym a kandydatem na opata komendatoryjnego.
Obydwa dokumenty są cennym źródłem historycznym do badań nad dziejami diecezji płockiej i zakonu płockich benedyktynów. W okresie powojennym uchodziły za zaginione i do tego czasu nie znano ich treści.
W imieniu Archiwum Diecezjalnego w Płocku wyrażam słowa podziękowania dla osób, które przyczyniły się do powrotu cennych dokumentów do Płocka: ks. Engelbertowi Baaderowi z Bretten, Januszowi Mikule
oraz ks. Andrzejowi Leleniowi za ich pomoc i wszelkie działania podjęte w tej szlachetnej sprawie.
Pomóż w rozwoju naszego portalu