Myśląc: Ojczyzna

Szczególną czcią otaczamy miejsce swego pochodzenia - dom rodzinny, miejsce wzrastania i kształtowania. Ojczyzna to rzeczywistość, która nas zrodziła, z którą jesteśmy związani pochodzeniem, świadomością, sercem, pracą, historią, kulturą, dziedzictwem, językiem. Jest to stwarzające nas i kształtujące środowisko: rodzice, wychowawcy, nauczyciele, sąsiedzi, przyjaciele, przełożeni. Ojczyzna to ta wspólnota ludzi, która nas określa, z którymi zostaliśmy związani, którzy stali się nam bliscy. Kiedy mówimy o ojczyźnie, mamy na myśli ziemię rodzinną, język, bogactwo duchowe i materialne, dziedzictwo przodków, naród i jego dzieje.
Sobór Watykański II poucza, aby wszyscy chrześcijanie „żyjąc dla Boga i Chrystusa w uczciwej atmosferze życia swego narodu”, pielęgnowali „prawdziwą i czynną miłość ojczyzny” (DM 15), czyniąc to „wielkodusznie i wiernie, jednak bez ciasnoty duchowej” (KDK 75). Ojczyzna jest nam, jako chrześcijanom „zadana” - z całym bogactwem dziejów, dorobkiem kulturowym, ponieważ stanowi ona zapowiedź Królestwa Bożego, do którego wszyscy zmierzamy. Już na ziemi mamy rozpocząć budowę Królestwa, na ziemi, na której zostaliśmy postawieni, w warunkach i czasie, który został dla nas wyznaczony.

Patriotyzm

Słowo „patriotyzm” pochodzi od greckiego słowa „pater” - ojciec. Patriota to ktoś, kto okazuje szacunek i miłość wobec swojej ojczyzny, a także - w razie potrzeby - gotowość poniesienia dla niej ofiar i wyrzeczeń. Ponadto patriotyzm przejawia się w poczuciu silnej więzi emocjonalnej, społecznej, kulturowej, religijnej z własnym narodem, z jego historią i tradycją, z jego wartościami i aspiracjami. Moralność chrześcijańska nadaje patriotyzmowi rangę cnoty i ścisłego zobowiązania moralnego.
Troska o ojczyznę to nie tylko dobra znajomość jej przeszłości i tradycji. To także troska o jej dzisiejszą rzeczywistość i pomyślność. Współczesny patriota to ktoś, kto wnosi pozytywny wkład w sytuację społeczną i polityczną w swojej ojczyźnie. Stąd ważnym przejawem patriotyzmu jest krytyczne analizowanie ustroju i zachowań ludzi rządzących, demaskowanie wszelkich przejawów zła w wymiarze społecznym i politycznym, kontrolowanie władz państwowych i samorządowych oraz ustanawianych przez nich praw, a także osobisty, pozytywny wpływ na życie społeczne i polityczne poprzez odpowiedzialne uczestnictwo w wyborach oraz zaangażowanie się w życie wspólnoty lokalnej. Patriota to ktoś, kto potrafi organizować skuteczne grupy nacisku, które sprawdzają na ile państwo chroni obywateli przed wszelkimi zagrożeniami, wspiera mądrą edukację, stwarza obywatelom szansę na solidne wykształcenie, chroni i promuje rodzinę oraz podstawowe wartości, takie jak miłość, prawda i odpowiedzialność.

Tej miłości trzeba się uczyć

Rodzina jest pierwszą szkołą patriotyzmu. Historia wielu narodów potwierdza znaczenie, jakie dla trwania narodu, tradycji i kultury ma podtrzymywanie tradycji patriotycznych w rodzinach. To pomiędzy najbliższymi dziecko uczy się miłowania, poświęcenia i poczucia odpowiedzialności. Tradycja staje się łącznikiem pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. To rodzina powinna objaśniać znaczenie symboli, uczyć szacunku do historii, podtrzymywać obyczaje i kształtować poczucie narodowej przynależności i tożsamości. Wychowanie patriotyczne oznacza kształtowanie cnót obywatelskich czyli zachowań, w których przejawia się troska o ojczyznę, realizuje się konkretnie przez poczucie odpowiedzialności za jej rozwój. Wśród cnót tych wymienić należy zwłaszcza ofiarność, wierność, pracowitość, gościnność, poczucie dumy narodowej oraz szacunek dla symboli ojczystych.
Postawa patriotyczna, czyli mądra troska o dobro własnej ojczyzny jest pozytywnym wkładem w rozwój i dobro innych narodów. Jan Paweł II przypomina, że „człowiek swoją głębszą tożsamość ludzką łączy z przynależnością do narodu, swoją zaś pracę pojmuje także jako pomnażanie dobra wspólnego wypracowanego przez jego rodaków, uświadamiając sobie przy tym, że na tej drodze praca ta służy pomnażaniu dorobku całej rodziny ludzkiej”.