Jako pierwszy głos zabrał abp Józef Kupny, metropolita wrocławski, który na samym początku podziękował wszystkim za obecność. - Kardynał Kominek pokazuje nam nowoczesne myślenie, że bycie chrześcijaninem, nie stoi na przeszkodzie, aby być Europejczykiem. Miał kontakty z episkopatem niemieckim i francuskim W duchu nowoczesnego myślenia został napisany tekst, który przeszedł do historii. Było to w czasach, kiedy rany po zakończeniu II wojny światowej były świeże. Nie było to łatwe, ale trzeba było patrzeć w przyszłość. Kard. Kominek był osobą, która inspirowała się wiarą i prowadziła do pojednania - mówił metropolita wrocławski, dodając: - Rocznica 50-lecia pomoże nam w realizacji zadania pojednania. Nasza tożsamość jako wspólnoty oparta na pamięci jest ważna. A my musimy ją pielęgnować oraz kształtować. List napisany przez kard. Kominka utrzymany jest w duchu chrześcijańskim i dla nas Wrocławian jest zaszczytem, że to stąd wyszedł ten sygnał do przebaczenia i współpracy.
Reklama
Słowo skierował także Andrzej Jerie - główny organizator wydarzenia, który w swojej wypowiedzi ukazał działanie Ośrodka Pamięć i Tożsamość. Ośrodek ten wielokrotnie promował orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich oraz osobę kard. Bolesława Kominka i jego roli w pojednanie narodów.- W 2019 roku odnaleźliśmy w archiwum watykańskim rękopis tego pomnikowego dokumentu. Postać kard. Kominka wciąż nas inspiruje. Dziś, gdy za granicą jest wojna, a w Polsce wiele sporów, powinniśmy czerpać z tego dorobku dla którego dialog był ważny - mówił Andrzej Jerie, który wskazał na kard. Kominka, jako tego, który szukał iskierki dobra, tam gdzie sytuacja była trudna i bolesna.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Andrzej Jerie wyraził pragnienie, aby rok 2025 był rokiem pojednania i rokiem kard. Kominka. Wspomniał także o inicjatywie wpisania wymiany listów biskupów polskich i niemieckich na listę UNESCO, o co wnioskowali abp Józef Kupny, metropolita wrocławski oraz kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski. Mówił także o planach stałej wystawy na Ostrowie Tumskim oraz innych inicjatywach.
Prezentacje listu z 1965 roku dokonał dr hab. Wojciech Kucharski Na początku swojej wypowiedzi wskazał na trzy fundamenty powstania tego listu. Pierwszy dotyczył działań Soboru Watykańskiego II. Drugi Wielkiej Nowenny Millennium Chrztu Polski, a trzeci dotyczył bezpośrednich problemów polsko-niemieckich. - Pierwsze dwa były innej kategorii niż ten trzeci powód, bardziej polityczny -zaznaczył Wojciech Kucharski.
Przedstawiona została także historia tego dokumentu. - Przed 2007 rokiem nikt nie widział oryginału orędzia, a znajdował się w archiwum kardynała Fringsa - zaznaczył W. Kucharski, dodając: - Znajduje się na nim 39 podpisów należące do 36 biskupów. 3 biskupów podpisało się dwukrotnie.
Reklama
Z prezentacji dokumentu można było się dowiedzieć, że został on napisany w języku niemieckim, a do grudnia 1965 roku nie było wersji polskiej. Wojciech Kucharski pochylił się nad tłumaczeniem słów pojednania. Wskazane zostało także, że najprawdopodobniej orędzie powstało w Fiuggi we Włoszech ok. 8 października 1965 roku.
Ciekawostką jest to, że w rękopisie nie ma informacji o wielkiej nowennie, a także podziękowania dla ewangelików w Niemczech którzy myśleli o sprawach polskich i niemieckich, co zawarli w tzw. “Memorandum wschodnim”.
O tym, że o pojednaniu polsko-niemieckim kardynał Kominek myślał wcześniej świadczy chociażby rok 1960. - Wtedy to powstaje kazanie do “Pax Christi” w Niemczech i tam są założenia do pojednania. A na patronów pojednania proponowani byli św. Maksymilian Maria Kolbe, od strony polskie i ze strony niemieckiej Edytę Stein - wskazał historyk, przywołując osobę bp Kazimierza Kowalskiego, który proponował, aby w liście mówić konkretnie o wojnie i podać liczbę zamordowanych kapłanów polskich przez Niemców. I to jasno pokazywało, że mimo tego jesteśmy skłonni powiedzieć przebaczamy i prosimy o przebaczenie
W wygłoszonej prelekcji Wojciech Kucharski wskazał, że kard. Kominek podkreślał, że jałtańska Europa, podobnie jak żelazna kurtyna jest zła, musi być nowa, pojednana. Stąd też promował filary pojednania oparte na prawdzie, dialogu i przebaczeniu opartego na zobaczeniu własnych win.